Wet bestuur en toezicht rechtspersonen: tegenstrijdig belang

In een aantal korte blogs geven wij een overzicht van de belangrijkste onderdelen van de WBTR. Deze blog gaat over de nieuwe regeling bij tegenstrijdig belang.

Wat houdt een tegenstrijdig belang eigenlijk in? Een tegenstrijdig belang speelt wanneer twee ondernemingen die zaken met elkaar doen door dezelfde bestuurders worden bestuurd. Ook kan het zijn dat een bestuurder een persoonlijk belang heeft bij een transactie die hij namens de onderneming aangaat, bijvoorbeeld bij het aangaan van een arbeidsovereenkomst met één van zijn kinderen.

Een ander voorbeeld. Stel dat een stichting behoefte aan kantoorruimte. Eén van de bestuurders van de stichting is eigenaar van een leegstaand kantoorpand. Hij is bereid het kantoorpand te verhuren aan de stichting. In dat geval hebben de stichting en de bestuurder een tegenstrijdig belang. De bestuurder zal voor zichzelf een zo hoog mogelijke huur willen bedingen. De stichting wenst uiteraard een zo laag mogelijke huur te betalen. De WBTR geeft een regeling voor een dergelijke situatie. Een bestuurder of commissaris die een tegenstrijdig belang heeft, mag niet deelnemen aan de beraadslaging en besluitvorming over dat onderwerp. Bestaat het bestuur bijvoorbeeld uit drie personen en heeft één van hen een tegenstrijdig belang, dan beraadslagen en besluiten alleen de andere twee bestuurders over het betreffende onderwerp. Hebben alle bestuurders een tegenstrijdig belang, dan beslist de raad van commissarissen (als die is ingesteld). Als ook de raad van commissarissen geen besluit kan nemen omdat alle commissarissen een tegenstrijdig belang hebben, mag in plaats daarvan het besluit toch worden genomen door de raad van commissarissen (of als er geen raad van commissarissen is ingesteld, door het bestuur). Daarbij moet schriftelijk worden vastgelegd welke overwegingen aan het besluit ten grondslag liggen. Op die manier kan het handelen van de bestuurder of commissaris met een tegenstrijdig belang gemakkelijk achteraf worden getoetst. In de statuten kan voor dit laatste geval een andere regeling worden opgenomen.

Indien er een tegenstrijdig belang speelt bij een vereniging, zal in eerste instantie ook de raad van commissarissen het besluit nemen. Indien er geen raad van commissarissen is ingesteld of de voltallige raad van commissarissen heeft ook een tegenstrijdig belang, dan zal het besluit worden genomen door de algemene ledenvergadering.

Als een bestuurder of commissaris in strijd handelt met deze procedure, dan kan het besluit door de rechtbank worden vernietigd. De bestuurder of commissaris kan eveneens aansprakelijk worden gesteld voor de schade die de rechtspersoon lijdt als gevolg van het handelen van de bestuurder of commissaris. De wet kende deze regeling al voor de NV en de BV. Nu is dit uitgebreid naar de vereniging, coöperatie en stichting.

Bevatten de statuten van een vereniging, stichting of coöperatie een regeling die afwijkt van de nieuwe wettelijke regeling, dan kan daarop geen beroep meer worden gedaan vanaf 1 juli 2021.

Heeft u vragen over de WBTR? Neem dan contact op met met onze specialisten Henk Brat, Marc Janssen, Roderic ter Rele of Jeff van Veen.

Download brochure WBTR

Blog 1: WBTR
Blog 2: toezichthouders
Blog 3: aansprakelijkheid bestuurders en commissarissen
Blog 4: ontstentenis of belet
Blog 5: ontslag door rechtbank van bestuurders en commissarissen stichting