De verschillende fases van een overname traject #3: De verschillen tussen een aandelentransactie en een activa/passiva-transactie

In deze serie van blogs nemen we u mee in de wereld van fusie & overnames (M&A), waarin wij op hoofdlijnen de juridische (en ook enkele commerciële) aspecten bespreken en voorzien van nuances die elke fase van dit proces omringen. Ontdek hoe elke zet een cruciale rol speelt in “De verschillende fases van een overnametraject”. Van de voorbereidingen tot de uiteindelijke verkoop en closing van de transactie. Een succesvolle overname begint met een tijdige voorbereiding en de juiste gekwalificeerde adviseurs. Neem contact op met onze advocaten gespecialiseerd in fusie & overnames (M&A) voor een vrijblijvend gesprek naar de mogelijkheden.

Dit is blog 3 van deze serie en gaat over het de verschillen (en overeenkomsten) tussen een aandelentransactie en een activa/passiva-transactie.

Structuur van de transactie

Vaak wordt een onderneming gedreven vanuit een besloten vennootschap (B.V.) of naamloze vennootschap (N.V.). Als u de beslissing heeft genomen om uw bedrijf / onderneming te verkopen en uw onderneming wordt gedreven vanuit een B.V., dan kunt u deze verkoop op verschillende manieren vormgeven. Vaak vindt de verkoop plaats door middel van een aandelentransactie of een activa/passiva-transactie. Beide varianten verschillen van elkaar en brengen andere gevolgen met zich mee. De achtergrond en wensen van zowel koper als verkoper spelen mee in de keuze van de transactiestructuur. Waar moeten een koper en een verkoper rekening mee houden bij het maken van deze keuze?

Aandelentransactie

Valt de keuze op de aandelentransactie, dan zullen de aandelen in de B.V. worden verkocht en zullen de aandelen worden overgedragen door middel van het passeren van een notariële akte bij een notaris. In het geval dat alle aandelen worden verkocht, neemt de koper de volledige eigendom van de onderneming over van de verkopende aandeelhouder(s). Bij een aandelentransactie blijven alle rechten en verplichtingen van de vennootschap / onderneming in de B.V. zonder dat daarvoor afzonderlijke handelingen zijn vereist (zoals het overdragen van alle afzonderlijke contracten, de intellectuele eigendomsrechten en alle overige activa). Dat geldt ook voor alle schulden (ook wel passiva genoemd) van de onderneming. Een koper heeft bij een aandelentransactie in principe dus geen keuze om bepaalde rechten en verplichtingen wel of niet over te nemen. Voor de koper is het dan ook van groot belang dat voorafgaand aan de overdracht van de aandelen inzicht wordt verkregen in de (risico’s van de) onderneming die hij zal overnemen. Is er bijvoorbeeld sprake van een (potentiële) claim van een derde (zoals de Belastingdienst, een leverancier of een voormalig werknemer) en zijn er contractspartijen die door de aandelentransactie het contract per direct kunnen beëindigen? Dat inzicht verkrijgt de koper door het (laten) uitvoeren van een ‘due diligence’ onderzoek, waaraan wij later in deze blog-serie specifiek aandacht zullen besteden.

Activa/passiva-transactie

Bij de activa/passiva-transactie is de verkopende partij de vennootschap / onderneming zelf. In tegenstelling tot bij een aandelentransactie, kan bij een activa/passiva-transactie wel worden gekozen om (slechts) specifieke onderdelen van een onderneming over te nemen en gaan dus niet alle rechten en verplichtingen automatisch mee over. Dit wordt ook wel ‘cherry-picking’ genoemd. In dat geval gaan niet alle rechten en verplichtingen van de gehele onderneming automatisch mee over naar de koper. Zo kan bij de koper om uiteenlopende redenen de voorkeur bestaan om bijvoorbeeld slechts (bepaalde delen van de) voorraad, specifieke contracten, of enkel de intellectuele eigendomsrechten over te nemen. Bij een activa/passiva-transactie zal specifiek en volledig moeten worden omschreven welke onderdelen dienen over te gaan naar de koper. Daarnaast moet rekening worden gehouden met de wettelijke vereisten voor (de juridische) levering van de verschillende onderdelen van de onderneming die de koper overneemt. Vaak is het effect dat niet (alle) schulden van de vennootschap / onderneming worden overgenomen, de belangrijkste reden om voor een activa/passiva-transactie te kiezen. Daarmee blijven bepaalde schulden en risico’s dus achter bij de verkoper / de vennootschap.

Een belangrijk aandachtspunt bij de activa/passiva-transactie is de positie van werknemers van de onderneming. Als de transactie kwalificeert als een ‘overgang van onderneming’, gaan in beginsel alle werknemers (ook zieke werknemers) van (dat betreffende onderdeel van) de onderneming mee over naar de koper, met behoud van arbeidsvoorwaarden. Een ander belangrijk aandachtspunt is dat indien contracten van de onderneming worden overgenomen, daarvoor toestemming van de wederpartij nodig is (bijvoorbeeld van een leverancier of klant). Voor een activa/passiva-transactie is over het algemeen geen notariële akte vereist, tenzij er bijvoorbeeld ook een onroerende zaak wordt overgedragen.

Het M&A team van Banning Advocaten beschikt over fusie- en overnamespecialisten met jarenlange ervaring in zowel aandelentransacties als activa-passiva transacties. Mocht u naar aanleiding van deze posts vragen hebben, dan kunt u uiteraard met één van ons vrijblijvend contact opnemen.