Informatieverplichting aan Franchisenemers in België en Nederland: Een Gedetailleerd Overzicht

Inhoud: “””Franchises worden in het leven geroepen om de concurrentie te versterken. Toch zijn franchises niet gevrijwaard van mededingingsregels, zoals de uitspraak van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) in de Wasserijen-zaak illustreert. In deze zaak kregen vier franchisenemers een aanzienlijke kartelboete opgelegd van in totaal €18,362 miljoen.

Wat hadden deze vier franchisenemers misdaan? Ze hadden gezamenlijk een ‘Rentex-formule’ uitgewerkt, welke was ondergebracht bij franchisegever Rentex Nederland B.V. Deze zelfde franchisenemers sloten daarna franchiseovereenkomsten met dit bedrijf, met als doel Rentex als franchise in heel Nederland neer te zetten.

De NMa stuitte echter op problemen bij het evalueren van deze constructie. De autoriteit beoordeelde de afspraken ‘horizontaal’ (oftewel, de afspraken tussen de franchisenemers/aandeelhouders als concurrenten), in plaats van ‘verticaal’ (oftewel, de afspraken tussen de franchisegever en de franchisenemers als niet-concurrenten).

De NMa besloot de franchisenemers ieder een kartelboete op te leggen. Volgens de Mededingingsautoriteit hadden de franchisenemers geen regionale afspraken mogen maken, iets wat zij echter wel hadden gedaan op twee manieren:

1. De franchisenemers, waarvan sommigen ook oprichters/aandeelhouders waren, stelden regels op die actieve acquisitie verboden. Dit betekende dat zij niet buitenshuis offertes of klanten buiten hun eigen regio mochten werven.
2. De partijen gingen akkoord met een verbod op passieve acquisitie, wat inhield dat klanten uit andere regio’s naar de plaatselijke franchise moesten worden doorverwezen (of andersom, remuneratie moest worden verdeeld).

Het is van belang te benadrukken dat marktverdeling (of andere vormen van territoriale bescherming) tussen ‘horizontale’ marktspelers, de concurrenten, volgens de huidige wet verboden is. Ook franchiseovereenkomsten vallen hieronder.

Desalniettemin kan het besluit van de NMa tot discussies leiden. Hun ‘definitie’ van een franchiseovereenkomst komt simplistisch over. Zij stellen dat franchisegevers en franchisenemers aparte entiteiten moeten zijn, een standpunt waar wij anders over denken. Er zijn tal van formules, in het verleden misschien inkooporganisaties, die zich door de jaren heen hebben getransformeerd tot franchiseorganisaties gebaseerd op een coöperatiemodel.

Wat kunnen franchisegevers of franchisenemers van deze situatie leren? Met name dat het kartelverbod in de Mededingingswet geen grap is. Voorzichtigheid is geboden wanneer je zowel franchisenemer als aandeelhouder bent. Het kan sterk aangeraden worden belangrijke contracten, zoals je franchiseovereenkomst, te laten controleren door een expert zodat je niet buiten de lijnen kleurt.
“””