Staatssteunregels niet van toepassing op subsidies voor bouwrijp maken van gronden

Op 27 maart 2014 heeft de Europese Commissie geconcludeerd dat een Duitse regeling – die voorziet in subsidies voor de ontwikkeling en revitalisering van stukken grond – geen staatssteun vormt. Het bouwrijp maken van land en het zorgen voor aansluitingen op nutsvoorzieningen en rail- en wegnetwerken behoort volgens de Commissie tot de publieke taak van plaatselijke autoriteiten en valt daarmee buiten de staatssteunregels. Voor de Nederlandse praktijk van gebiedsontwikkeling vormt dit besluit een welkome verduidelijking.

Oordeel Europese Commissie
Door de Commissie is vastgesteld dat de Duitse subsidieregeling enkel geldt voor het bouwrijp maken van gronden. Realisatie en beheer van opstallen komen derhalve krachtens de regeling niet voor subsidie in aanmerking. Uit het onderzoek van de Commissie blijkt verder dat de aannemers die de gronden in opdracht van lokale overheden bouwrijp maken, worden geselecteerd door middel van een open, transparante en niet-discriminerende openbare aanbestedingsprocedure. De bouwrijp gemaakt gronden worden vervolgens in overeenstemming met de Mededeling van de Commissie over de verkoop van gronden en gebouwen door openbare instanties verkocht. Dit wil zeggen dat de gronden hetzij via een openbare en onvoorwaardelijke biedprocedure worden verkocht aan de hoogste bieder, dan wel dat de marktwaarde van de grond vóór de verkoop door een onafhankelijke taxateur wordt vastgesteld en de grond volgens deze marktwaarde verkocht.

Volgens de Commissie waarborgen deze voorschriften dat aan de geselecteerde aannemer een marktconforme vergoeding wordt betaald en dat ook de gronden tegen marktprijs worden verkocht. Onder die omstandigheden worden aannemers noch kopers begunstigd, zodat geen sprake is van staatssteun.

Leipzig-Halle
Interessant is dat Duitsland de subsidieregeling ook in 2002 al een keer aan de Commissie had voorgelegd. Ook toen werd door de Commissie vastgesteld dat geen sprake was van staatssteun. De reden dat Duitsland de maatregel opnieuw heeft aangemeld, is vanwege de onzekerheid die was ontstaan naar aanleiding van de zaak Leipzig-Halle.

Het Europese Hof van Justitie oordeelde in deze zaak dat de aanleg van infrastructuur onlosmakelijk verbonden is met het toekomstige economisch gebruik ervan en gelet daarop een economische activiteit oplevert. De consequentie van dat oordeel is dat de Europese staatssteunregels van toepassing zijn op de financiering van dergelijke infrastructuur.

Commentaar
Naar aanleiding van Leipzig-Halle bestond enige tijd onduidelijkheid over de vraag of het bouwrijp maken van gronden ook als economische activiteit moet worden aangemerkt. Met haar beschikking aangaande de Duitse subsidieregeling maakt de Commissie aan deze onzekerheid een einde door expliciet te bepalen dat het bouwrijp maken van gronden door lokale overheden een publieke taak is die buiten de reikwijdte van de staatssteunregels valt.

Meer weten? Mail vrijblijvend Martijn Jongmans (LinkedIn hier en website hier)

Op de hoogte blijven? 

Download hier onze eBooks en nieuwsbrieven.