Renteswap; schending zorgplicht door bank?

expertise:

Ondernemingsrecht - M&A

nieuwsbrief:

Wilt u meer weten over dit onderwerp, schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

14 april 2014

De zorgplicht van banken tegenover klanten die (soms ingewikkelde) financiële producten afnemen kan soms ver gaan, ook als de desbetreffende klant een ondernemer is. Schending van de zorgplicht kan leiden tot schadeplichtigheid jegens de klant. In een recente uitspraak van de rechtbank Oost Brabant wordt dat nogmaals bevestigd.

Recent heeft de Rechtbank Oost-Brabant de Rabobank veroordeeld tot betaling van een bedrag van EUR 169.319,52 aan een agrarisch ondernemer ten gevolge van het schenden van haar bijzondere zorgplicht.

In de desbetreffende zaak ging het om een agrarisch ondernemer die bij de Rabobank een “renteswap” afsloot. Middels deze renteswap zou het risico van de variabele (en dus schommelende en potentieel hoge) rente op de lening bij Rabobank worden geruild (“geswapt”) tegen een vaste rente. Doel van deze renteswap is dat de ondernemer zich tegen een stijging van de variabele rente beschermt: stijgt die variabele rente dan betaalt de ondernemer slechts de vaste, met de bank afgesproken rente. Echter, wanneer de variabele rente daalt onder de afgesproken vaste rente, dan krijgt de renteswap een “negatieve waarde” voor de geldlener. Ook in deze zaak was dit aan de orde. De agrarisch ondernemer wilde de renteswap voortijdig beëindigen (omdat die voor hem ongunstig uitpakte gezien de sterk gedaalde rente), maar werd onverwachts geconfronteerd met de inmiddels aanzienlijke negatieve waarde van de renteswap van maar liefst EUR 275.000. De Rabobank heeft de ondernemer gedwongen dit bedrag te voldoen. Hierop volgend heeft de agrarisch ondernemer in rechte terugbetaling van dit bedrag gevorderd.

De Rechtbank Oost-Brabant stelde voorop dat volgens vaste jurisprudentie van de Hoge Raad op professionele financiële dienstverleners zoals banken jegens hun (potentiële) particuliere klanten een bijzondere zorgplicht rust die ertoe strekt hen te beschermen tegen de gevaren van eigen lichtvaardigheid of gebrek aan inzicht. De reikwijdte van deze bijzondere zorgplicht is afhankelijk van de omstandigheden van het geval, waaronder de mate van deskundigheid en relevante ervaringen van de (potentiële) particuliere klant, de ingewikkeldheid van het beleggingsproduct en de daaraan verbonden risico’s. De financiële instelling die aantoonbaar tekort schiet in de nakoming van deze bijzondere zorgplicht, zal alle schade die de particuliere klant dientengevolge heeft geleden, moeten vergoeden. Deze bijzondere zorgplicht is echter niet slechts beperkt tot particulieren. Op financiële instellingen kan ook een bijzondere zorgplicht rusten jegens ondernemers. De omvang van deze zorgplicht is vanwege de vaak in iets grotere mate bij ondernemers aanwezige kennis en ervaring met financiële producten vaak echter wat beperkter dan bij particulieren.

In deze zaak oordeelde de rechtbank Oost-Brabant dat  op Rabobank de verplichting rustte om de agrarisch ondernemer in duidelijke en niet mis te verstane bewoordingen te informeren over de aard van de geadviseerde constructie en de daarvan deel uitmakende renteswap alsmede de daaraan verbonden risico’s. Daaraan deed niet af dat de agrarisch ondernemer werd bijgestaan door een accountant. De financiële kennis van accountant is immers van een andere aard dan de financiële kennis van banken. Rabobank heeft deze verplichting onvoldoende nageleefd, schond daarmee haar bijzondere zorgplicht en moest de schade vergoeden die de agrarisch ondernemer daarvan heeft ondervonden.

Rechtbank Oost-Brabant, 1 april 2014, gepubliceerd op 26 maart 2014