NMa verduidelijkt reikwijdte Mededingingswet voor pensioenfondsen

Pensioenfondsen zijn ondernemingen in de zin van de Mededingingswet. Dit staat in de ‘Uitvoeringsregel pensioenfondsen’ die de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) op 28 mei 2009 heeft gepubliceerd. De Mededingingswet is daarom op deze fondsen van toepassing. Dit betreft zowel het verbod op kartelvorming en het misbruik van een economische machtspositie als de controle op concentraties.

De uitvoeringsregel neemt onduidelijkheden weg over de toepassing van de Mededingingswet op Nederlandse pensioenfondsen. Bedrijfstak- en beroepspensioenfondsen werden reeds aangemerkt als ondernemingen in de zin van de Mededingingswet op basis van jurisprudentie van het Europese Hof van Justitie. Met deze uitvoeringsregel schept de NMa duidelijkheid door vast te leggen dat de Mededingingswet ook van toepassing is op ondernemingspensioenfondsen. 

De NMa merkt pensioenfondsen aan als ondernemingen omdat zij een economische activiteit uitoefenen. Pensioenfondsen voeren een pensioenregeling uit waarbij de individuele uitkering samenhangt met de ingelegde premies en het resultaat op de beleggingen. Bovendien biedt de overheid de fondsen en de sociale partners een behoorlijke mate van vrijheid in het bepalen van hun pensioenpremies, de uitkeringen, het beleggingsbeleid en het indexatiebeleid. 

In de uitvoeringsregel is tevens vastgelegd dat, in het kader van het toezicht op concentraties, de omzet van pensioenfondsen wordt bepaald aan de hand van de bruto geboekte premies in het voorafgaande jaar. De Mededingingswet zelf geeft -anders dan voor bijvoorbeeld banken en verzekeraars- geen inzicht in de wijze van omzetbepaling voor pensioenfondsen. 

Een concentratie tussen twee pensioenfondsen dient bij de NMa te worden gemeld indien de betrokken pensioenfondsen in het voorafgaande jaar samen ten minste € 113 450 000 aan bruto geboekte premies behalen en wanneer elk van de betrokken pensioenfondsen ten minste € 30 miljoen aan bruto geboekte premies ontvangt van Nederlandse werknemers. De NMa verwacht dat op basis van deze omzetdrempels slechts een beperkt aantal concentraties, waarbij pensioenfondsen betrokken zijn, bij de NMa gemeld zullen gaan worden. 

De NMa beoordeelt bij fusies en overnames of de daadwerkelijke concurrentie significant wordt belemmerd, met name door het ontstaan of versterken van een economische machtspositie. Een dergelijke machtspositie kan nadelige gevolgen hebben voor de prijs, kwaliteit en diversiteit van het aanbod. Daarbij wordt in acht genomen dat momenteel de mogelijkheden voor onderlinge concurrentie tussen pensioenfondsen beperkt zijn (www.nmanet.nl).