Niet-verschoonbare termijnoverschrijding: de (planten)ui wordt duur betaald

22 juni 2014

Op 17 juni 2014 heeft het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) uitspraak gedaan in de zaak tussen ACM en een tweetal ondernemingen die eerstejaars plantuien telen, verwerken en verhandelen. Bij besluit van 18 december 2012 heeft ACM deze ondernemingen boetes opgelegd wegens overtreding van artikel 6 van de Mededingingswet (Mw) en artikel 101 van het Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie(VWEU). Het CBb oordeelt dat de rechtbank Rotterdam eerder terecht tot het oordeel is gekomen dat van verschoonbare termijnoverschrijding geen sprake is.

Op 18 december 2012 heeft ACM het (niet-openbare) boetebesluit per koerier aan de gemachtigde van de ondernemingen verzonden, voorafgegaan door een aankondiging per e-mail. In de aanbiedingsbrief bij het besluit heeft ACM laten weten dat het besluit via de website van ACM openbaar zal worden gemaakt. Zoals gebruikelijk konden de ondernemingen gemotiveerd per onderdeel van het besluit aangeven of en waarom zij verzoeken om vertrouwelijke behandeling. Op 25 januari 2013 heeft de gemachtigde van de ondernemingen per mail laten weten geen aanleiding te zien voor vertrouwelijke behandeling van woorden of zinsdelen in het (concept)besluit.

Op 31 januari 2013 hebben de ondernemingen vervolgens bezwaar gemaakt tegen het besluit. Daarnaast hebben ze de ACM gevraagd in te stemmen met rechtstreeks beroep bij de rechtbank. Het bezwaarschrift is echter net te laat ingediend, gezien de termijn van 6 weken (artikel 6:7 Awb). ACM stemt wel in met het rechtstreeks beroep bij de rechtbank.

Niet ter discussie staat dat het bezwaar te laat is ingediend. Vraag is vervolgens of deze te late indiening verschoonbaar is. Volgens de rechtbank kan er geen twijfel over bestaan dat het besluit van 18 december 2012 het boetebesluit is waartegen bezwaar kon worden gemaakt. Dat besluit zelf bevatte ook een bezwaarmiddelenclausule. Het standpunt van de ondernemingen – dat eerst met het publiceren van de openbare versie van het besluit de bezwaartermijn is gaan lopen – gaat dan ook niet op. Daarnaast mag van een professionele juridische dienstverlener, zoals de gemachtigde van de ondernemingen, worden verwacht dat hij op de hoogte is van de geldende regelgeving. De rechtbank verklaart de beroepen van de ondernemingen niet-ontvankelijk, omdat het bezwaarschrift te laat bij ACM is ingediend en er geen sprake is van verschoonbare termijnoverschrijding.

Het CBb oordeelt in gelijke zin:  de stelling van de ondernemingen dat met de publicatie van de openbare versie van het besluit van 18 december 2012 sprake is van een nieuw besluit in de zin van de Awb kan niet worden gevolgd. Er is namelijk geen sprake van een nieuw ingetreden rechtsgevolg. Het had op de weg van de professionele rechtsbijstandverlener gelegen in geval van twijfel contact op te nemen met ACM. Dat de gemachtigde dit heeft nagelaten, komt dan ook voor risico van de ondernemingen. Een bittere pil voor de plantenuitelers omdat hiermee hun kans de boete materieel aan te vechten is verkeken.

Commentaar
Termijnen in het bestuursrecht zijn fataal en luisteren om die reden nauw. Slechts in uitzonderlijke gevallen is een termijnoverschrijding verschoonbaar. In deze uitspraak is voor zover mij bekend voor het eerst expliciet uitgemaakt dat het bekendmaken van de vertrouwelijke versie van het boetebesluit (met bezwaarmiddelenclausule) geldt als hét moment van openbaarmaking. Heel verrassend is deze uitspraak overigens niet. Zeker als er een professioneel juridisch dienstverlener als gemachtigde optreedt ligt de lat hoog om een verschoonbare termijnoverschrijding aan te nemen. Dit wordt door het CBb nog eens expliciet bevestigd. Als deze twijfelt, dan had het op de weg van de dienstverlener gelegen om contact op te nemen met de ACM. In dit geval had een telefoontje naar de ACM veel leed kunnen voorkomen. Zowel voor de plantentuitelers als de juridisch dienstverlener zelf. Deze laatste zal nu vermoedelijk een aansprakelijkstelling tegemoet kunnen zien.

Meer weten?

Mail vrijblijvend met Silvia Vinken (LinkedIn hier en website hier)

Op de hoogte blijven? 

Download hier onze eBooks en nieuwsbrieven.