Is luchtonderzoek altijd vereist voor het aannemen van gevaar?

Tijdens inspectie bij de verbouwing van een winkelpand in Tilburg troffen inspecteurs van de Arbeidsinspectie een stuk pijp aan, bestaande uit asbesthoudend materiaal, afkomstig uit een gat in de muur. Twee andere delen van de pijp waren reeds met een container zand afgevoerd. De werkzaamheden werden uitgevoerd zonder het dragen van beschermende kleding. Volgens de minister leverde de situatie een gevaar op voor de veiligheid en gezondheid van de werknemers. Deze conclusie is getrokken, zonder dat daar een luchtonderzoek naar de werkelijke concentratie asbestvezels in de lucht voor is uitgevoerd. Kan dat zomaar?

Ja, volgens de uitspraak van 16 november 2011 van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State kan dat in sommige gevallen wel. In deze kwestie kon uit de feitelijke situatie met voldoende zekerheid worden afgeleid dat het vrijkomen van asbest evident was en de concentratie van asbest in de lucht de wettelijke grenswaarde heeft overschreden. De constatering dat de asbesthoudende pijp bij het verwijderen was stukgeslagen, leverde daarvoor voldoende grond op. Door niet alle maatregelen te nemen die de risico’s op blootstelling aan een kankerverwekkende stof tegengaan, had appellante de vereiste zorgvuldigheidsmaatregelen die in redelijkheid van haar konden worden verlangd niet in acht genomen en heeft zij artikel 4.45, eerste lid, van het Arbobesluit overtreden.

Deze uitspraak van de Afdeling is één van de vele uitspraken die te vinden is met betrekking tot bestuursrechtelijk of strafrechtelijke procedures inzake het niet naleven van de regelgeving met betrekking tot asbest. In dit geval trachtte de overtreder de dans te ontspringen door te stellen dat “de rechtbank rekening had dienen te houden met de reële gang van zaken in de dagelijkse praktijk bij het uitvoeren van verbouwingen”. Een kansloos verweer, nu het vaste jurisprudentie is dat de risico’s verbonden aan het werken met asbest zodanig zijn dat voorzichtigheid te allen tijde noodzakelijk is, ongeacht de tijd en kosten die daarmee gemoeid zijn.