Hoge Raad: vrije advocaatkeuze is uw goed recht

22 februari 2014

Rechtsbijstandverzekeraars hebben de gewoonte in hun polisvoorwaarden op te nemen, dat verzekerden niet zomaar een eigen advocaat mogen selecteren. De verzekeraars laten doorgaans liever zaken intern behandelen, door eigen juristen. Dat is in de ogen van veel verzekerden niet altijd in hun belang. Op 21 februari 2014 oordeelde de Hoge Raad na jarenlange procedures, dat verzekerden meer vrijheid moeten krijgen zelf een advocaat te kiezen.

Bij arrest d.d. 28 september 2012 moest de Hoge Raad oordelen over de principiële vraag, of het in strijd was met Europees recht, dat een rechtsbijstandverzekeraar die in zijn polissen regelt dat rechtsbijstand in gerechtelijke of administratieve procedures in beginsel zal worden verleend door werknemers van de verzekeraar, tevens nog bedingt dat de kosten van rechtsbijstand van een door de verzekerde vrij gekozen advocaat of rechtsbijstandverlener slechts onder de dekking vallen indien de verzekeraar van mening is dat de behandeling van de zaak aan een externe rechtshulpverlener moet worden uitbesteed.

Deze vraag kon niet zonder meer worden beantwoord, en werd door de Hoge Raad doorgespeeld aan de Europese rechter.

Bij arrest d.d. 7 november 2013, elders besproken, oordeelde het Hof van Justitie van de Europese Unie:

“1) [Richtlijn 87/344/EEG] moet aldus worden uitgelegd dat het zich ertegen verzet dat een rechtsbijstandverzekeraar die in zijn verzekeringsovereenkomsten regelt dat rechtsbijstand in beginsel wordt verleend door zijn werknemers, tevens bedingt dat de kosten van rechtsbijstand van een door de verzekerde vrij gekozen advocaat of rechtsbijstandverlener slechts vergoed kunnen worden indien de verzekeraar van mening is dat de behandeling van de zaak aan een externe rechtshulpverlener moet worden uitbesteed.

2) Voor de beantwoording van de eerste vraag maakt het geen verschil of rechtsbijstand voor de desbetreffende gerechtelijke of administratieve procedure naar nationaal recht verplicht is.”

Bij arrest d.d. 21 februari 2014 oordeelde de Hoge Raad, in vervolg op deze prejudiciële uitspraak:

Uit de beantwoording van de prejudiciële vragen door het HvJEU volgt dat de onderdelen 1 en 2 van het middel terecht aanvoeren dat het recht op vrije keuze van een rechtshulpverlener niet afhankelijk is van een besluit van de rechtsbijstandverzekeraar dat de zaak door een externe rechtshulpverlener zal worden behandeld.

Gevolgen voor de praktijk

Naar verwachting zullen rechtsbijstandverzekeraars op deze arresten reageren door hun polisvoorwaarden anders in te kleden, c.q. de polissen duurder te maken. Echter voor de rechtzoekende is het vanaf nu duidelijk:  vrije advocaatkeuze is met deze arresten een stap verder geholpen; verzekeraars kunnen de wensen van hun verzekerden niet meer zomaar meer negeren.

Meer weten?

Mail Adriaan Buyserd (LinkedIn hier en website hier)

Op de hoogte blijven? 

Download hier onze eBooks en nieuwsbrieven.