Herrie in de tent: de Ondernemingskamer biedt uitkomst

Ongetwijfeld heeft u wel eens gehoord van de Ondernemingskamer. De Ondernemingskamer is een bijzondere Kamer van het Gerechtshof te Amsterdam en is gevestigd aan het IJdok. Bij de Ondernemingskamer kunt u voor diverse procedures terecht.

De Ondernemingskamer staat echter het meest bekend als beslechter van geschillen binnen ondernemingen. Denk hierbij aan de situatie dat: i) er een impasse bestaat binnen de algemene vergadering of het bestuur waardoor geen belangrijke besluiten kunnen worden genomen, ii) er sprake is van belangenverstrengeling, iii) een minderheidsaandeelhouder in het gedrang komt, iv) er onenigheid bestaat tussen aandeelhouders, bestuurders en/of commissarissen, v) bestuurders of aandeelhouders de onderneming ongeoorloofde concurrentie aandoen of vi) het bestuur de onderneming ‘leegrooft’. Simpel gezegd, in alle gevallen waarin de aandeelhouders en bestuurders niet meer door één deur kunnen en de continuïteit van de onderneming in gevaar dreigt te komen dan wel de verhoudingen dusdanig verstoord zijn dat verdergaan geen optie meer is.

Kunt u een procedure starten?

Een zogenaamde enquêteprocedure kunt u opstarten indien u – kort gezegd – minimaal 10% van de aandelen (of certificaten daarvan) in de onderneming bezit of uw aandelen (of certificaten daarvan) minimaal een nominale waarde vertegenwoordigen van € 225.000,-. Ook het bestuur en de raad van commissarissen zijn bevoegd om namens de rechtspersoon een enquêteverzoek in te dienen. Er zijn nog meer partijen die bevoegd kunnen zijn een enquêteverzoek in te dienen, maar voor dit artikel beperken we ons tot de hiervoor genoemde partijen. Het voorgaande geldt voor ondernemingen met een geplaatst aandelenkapitaal van minder dan € 22,5 miljoen. Voor ondernemingen met een geplaatst aandelenkapitaal dat dit bedrag overstijgt, gelden andere regels. In alle gevallen moet sprake zijn van gegronde redenen om aan een juist beleid of een juiste gang van zaken te twijfelen.

Hoe start u een enquêteprocedure?

U dient via een advocaat een verzoekschrift in te dienen. Hieraan voorafgaand dient u uw bezwaren tegen het beleid kenbaar te hebben gemaakt en de onderneming de tijd te hebben gegeven om de bezwaren weg te nemen.

Opbouw enquêteprocedure

De enquêteprocedure bestaat uit twee fases. In de eerste fase bekijkt de Ondernemingskamer of sprake is van gegronde redenen om aan een juist beleid te twijfelen. Indien de Ondernemingskamer meent dat dit het geval is, zal zij een onderzoek gelasten. De Ondernemingskamer stelt dan een onderzoeker aan wiens kosten in beginsel worden voldaan door de rechtspersoon die onderwerp vormt van het onderzoek. Wanneer de onderzoeker klaar is met het onderzoek stelt de onderzoeker  een verslag op van de bevindingen dat vervolgens wordt gedeponeerd bij de Ondernemingskamer. Hiermee eindigt dan de zogenaamde eerste fase van de enquêteprocedure.

In de tweede fase van de enquêteprocedure kan de verzoeker op basis van het verslag van de onderzoeker de Ondernemingskamer – binnen twee maanden na deponering daarvan – verzoeken om vast te stellen dat sprake is (geweest) van wanbeleid. Meestal komt het echter niet zo ver en wordt er vaak al een oplossing gevonden of een schikking bereikt tussen partijen in de eerste fase van de enquêteprocedure. Met name omdat de verzoeker in de eerste fase van de enquêteprocedure voorlopige voorzieningen kan vragen. Van deze mogelijkheid wordt veel gebruikgemaakt.

De Ondernemingskamer kan een verzoek om voorlopige voorzieningen toewijzen indien er naar haar voorlopige oordeel gegronde redenen zijn om aan een juist beleid te twijfelen. Onder andere de volgende voorlopige voorzieningen behoren tot de mogelijkheden:

• schorsing bestuurder(s);
• schorsing commissaris(sen);
• benoeming onafhankelijke bestuurder(s);
• benoeming onafhankelijke commissaris(sen);
• tijdelijke overdracht van aandelen aan onafhankelijk beheerder;
• verbod om besluiten te nemen of deze uit te voeren.

Voorlopige voorzieningen kunnen een zeer effectief middel zijn bij onder meer aandeelhoudersgeschillen en het doorbreken van impasses in de besluitvorming.

Conclusie

Een enquêteprocedure biedt interessante mogelijkheden. Bedenk wel dat een enquêteprocedure een kostbare procedure is. Als de continuïteit van uw onderneming in gevaar komt en uw onderneming waardevol is, loont het zeker de moeite en kan het een snelle en effectieve oplossing bieden voor geschillen binnen uw onderneming.

Denkt u dat een enquêteprocedure voor uw onderneming mogelijk uitkomst kan bieden? Neem dan contact op met Henk Brat of Ruben Herculeijns van het corporate litigation team van Banning Advocaten voor meer informatie.