Europese samenwerking bij kartelonderzoeken naar hotelbranche

23 september 2014

De Europese hotelbranche is de laatste tijd opgeschrikt door onderzoeken naar prijsbeleid. In diverse EU lidstaten zijn toezichthouders op zoek gegaan naar mogelijke overtredingen van de mededingingsregels. De toezichthouders zien in deze parallelle zaken een kans om hun Europese samenwerking verder te verstevigen.

Bedrijven moeten zich aan de Europese en nationale mededingingsregels houden, waaronder het kartelverbod: zij mogen de concurrentie op de markt niet merkbaar beperken, bijvoorbeeld door onderling prijsafspraken te maken. Dit kartelverbod geldt vanzelfsprekend ook voor hotelketens en online platforms, zoals bijvoorbeeld HRS, Expedia en Booking.com.

Wij schreven eerder (hier en hier) dat in diverse EU lidstaten het vermoeden is gerezen, dat de bedrijven in de hotelbranche desondanks inbreuk maken op de mededingingsregels. Als gevolg daarvan zijn sinds 2010 nationale toezichthouders onderzoeken gestart in Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Italië, Oostenrijk, Zweden, Ierland, België en Denemarken. In Nederland is tot dusver nog geen officieel onderzoek geopend.

De aandacht van de toezichthouders spitst zich toe op het fenomeen ‘prijspariteit’ (best price of price parity). Dit is kort samengevat de afspraak tussen bedrijven, dat de ene partij altijd de beste prijs krijgt. Wanneer de andere partij zijn product ergens anders, bij een derde, goedkoper in de markt wil zetten, is hij verplicht ook de eerstgenoemde partij deze lagere prijs aan te bieden.

In de context van de hotelbranche gaat het om hotels die afspreken een bepaald online platform altijd de beste prijs te bieden. Die hotel mogen dan bijvoorbeeld op hun eigen website geen lagere prijs meer hanteren, wat mogelijk de vrije concurrentie beperkt.

Een kijkje in de keuken van de toezichthouders

Op 17 september 2014 kwamen toezichthouders uit de onderzoekende EU lidstaten bijeen in Florence om de stand van zaken te bespreken in deze parallelle dossiers.

Het besluit van de Europese Commissie in juni om de verschillende kartelonderzoeken niet naar zich toe te trekken, maar de onderzoeken integendeel over te laten aan de nationale toezichthouders, werd op deze bijeenkomst met goedkeuring ontvangen.

Tegelijkertijd zijn er reële zorgen. De vele nationale toezichthouders die zich nu met het probleem prijspariteit in de hotelbranche bezig houden, passen elk een ander mededingingsrechtelijk kader toe. Zij stellen andere vragen en kunnen andere sancties opleggen. Het risico op divergentie in de verschillende lidstaten is groot, bijvoorbeeld bij de beoordeling van nationale marktomstandigheden.

Reden voor de Europese Commissie, als Europese kartelwaakhond, om de onderzoeken te coördineren. Dat doet zij onder andere via het European Competition Network (ECN), een forum waar nationale en Europese toezichthouders elkaar ontmoeten om informatie uit te wisselen en acties te coördineren.

Dan Sjöblom, hoofd van de Zweedse toezichthouder, sprak vertrouwen uit in de positieve invloed die deze parallelle onderzoeken zouden hebben op de bestaande Europese samenwerking. Hij waarschuwde wel dat maatwerk telkens nodig bleef. Hoewel het probleem van prijspariteit in elk kartelonderzoek een rol speelde, zouden de marktomstandigheden in de diverse EU lidstaten verschillen. In Zweden zijn er bijvoorbeeld grote hotelketens actief, die tegengewicht kunnen bieden aan de eis van prijspariteit door online platforms. Dat is elders wellicht minder het geval. Zulke marktomstandigheden kunnen ertoe leiden, dat de mededingingsrechtelijke beoordeling in elke lidstaat anders wordt.

Meer weten? 

Mail vrijblijvend Minos van Joolingen (LinkedIn hier en website hier).

Op de hoogte blijven? 

Download hier onze eBooks en nieuwsbrieven.