Boetes voor zegelverbreking opgelegd door NMa en Europese Commissie

Zegelverbreking
In onderzoeken naar mededingingsbeperkende afspraken maken kartelautoriteiten gebruik van het verzegelen van ruimtes. Hiermee kan worden voorkomen dat bewijs wordt gemanipuleerd of wordt verwijderd. Het verzegelen van ruimtes is essentieel voor het behoud en het vergaren van bewijs voor kartelautoriteiten.

NMa
Van verzegeling van ruimtes is ook gebruik gemaakt in het onderzoek naar vermeende mededingingsbeperkende afspraken bij de Landelijke Vereniging voor Huisartsen (‘LHV’). De aangebrachte zegels waren echter verbroken. Bij besluit van 9 september 2010 heeft de NMa de LHV een boete van EUR 51.000 opgelegd voor het verbreken van zegels. Hiertegen heeft de LHV bezwaar gemaakt. Het bezwaar heeft de NMa in haar besluit op bezwaar van 18 augustus 2011 ongegrond verklaard. In dat besluit op bezwaar gaat de NMa in op de ernst van de zegelverbreking. Hierbij paste zij de Boetebeleidsregels 2009 toe die van toepassing zijn op overtreding die plaatsvinden na 1 oktober 2009. Deze Boetebeleidsregels indiceren de ernst van een overtreding met een factor die van 0 tot 5 kan oplopen. De NMa kwalificeert de zegelverbreking bij de LHV als ernstfactor 2. Bij de vaststelling van ernstfactor 2 heeft de NMa rekening gehouden met de lange duur van de zegelverbreking. Er verstreek namelijk een geruime tijd tussen het moment van zegelverbreking en de constatering door de NMa dat de zegel was verbroken. Er bestaat geen zekerheid of de zegelverbreking daadwerkelijk het onderzoek van de NMa heeft belemmerd. Dat het onderzoek mogelijk belemmerd kan zijn is voldoende. Voor de NMa zijn er geen andere omstandigheden die een verhoging of verlaging van de ernstfactor rechtvaardigen.

Commissie
Ook de Commissie bestraft zegelverbrekingen. Het bedrijf Suez Environnement heeft hiervoor onlangs een boete opgelegd gekregen. De zegels van ruimtes van een dochteronderneming van Suez Environnement, Lyonnaise des Eaux (’LDE’), waren verbroken. Suez Environnement en LDE wisten de Commissie ervan te overtuigen dat er geen opzet gelegen lag in het verbreken van de zegels. Daarnaast werkten zij actief mee aan het onderzoek naar de zegelverbreking. Ze leverden onder andere bewijs aan in de vorm van videotapes en interviews met werknemers. De Commissie had dergelijk bewijs niet zelf kunnen vergaren. Door deze boeteverlagende omstandigheden kreeg zij slechts een boete van EUR 8 miljoen opgelegd.

Het is niet de eerste keer dat de Commissie bedrijven bestraft voor het verbreken van zegels. In 2010 bevestigde het Gerecht van Eerste Aanleg dat het Duitse energiebedrijf E.ON terecht een boete van 38 miljoen euro opgelegd had gekregen van de Commissie voor het verbreken van zegels.

LHV, in bezwaar tegen de boete van de NMa,  heeft nog een beroep gedaan op het persbericht van Suez Environnement (d.d. 24 mei 2011). De LHV was van mening dat zij net als Suez Environnement in aanmerking kwam voor een boeteverlaging, vanwege verdergaande medewerking met de NMa. Dit beroep bracht de NMa echter niet tot een ander oordeel. Zij is van mening dat er geen sprake is van vergelijkbare gevallen.