Beperkingen internetverkoop ASICS in strijd met mededingingsrecht: de trend is gezet?

28 september 2015

De Duitse kartelautoriteit rondde eind augustus haar onderzoek af naar het distributiebeleid van sportfabrikant ASICS. Conclusie: ASICS beperkte de internetverkoop van haar (kleine) selectieve distributeurs en overtrad daarmee de mededingingsregels. Het Bundeskartellamt wil hiermee de discussie openen over de toelaatbaarheid van beperkingen op internetverkoop.

Met het besluit kwam een einde aan de langdurige discussie tussen ASICS en de Duitse mededingingsautoriteit over de beperkingen op internetverkoop die een producent mag opleggen aan haar selectieve distributeurs. ASICS heeft de gewraakte clausules in haar distributiecontracten inmiddels aangepast.

Beperkingen internetverkoop
ASICS hanteerde een selectief distributiestelsel en legde in dat kader aan haar distributeurs de volgende beperkingen op:

  1. haar merknaam (logo) mocht niet worden gebruikt op websites van derde partijen
  2. dealers mochten geen gebruik maken van prijsvergelijkingssites
  3. dealers mochten niet via online marktplaatsen zoals eBay of Amazon verkopen

Het Bundeskartellamt concludeerde dat ASICS door het hanteren van deze verboden met name de online verkoopmogelijkheden voor haar middelgrote en kleine selectieve distributeurs beperkte. Belangrijke zorg van de Duitse autoriteit was dat de beperkingen tot gevolg zouden hebben dat consumenten de kleine(re) distributeurs niet meer op internet zouden kunnen vinden. T.a.v. de beperking onder (3) heeft het Bundeskartellamt geen besluit genomen, omdat zij de andere beperkingen reeds in strijd met het mededingingsrecht achtte.

Onderzoek Adidas
Parallel aan het onderzoek naar ASICS liep een onderzoek naar Adidas naar gelijksoortige beperkingen van internetverkoop. Dat onderzoek werd in juli 2014 afgerond nadat Adidas ermee akkoord ging geen verkopen via eBay en Amazon meer te verbieden.

Rechtvaardiging?
Producenten voeren vaak aan dat beperkingen op internetverkoop nodig zijn voor het beschermen van hun merknaam en het verzekeren van een bepaald servicelevel/kwaliteit. Zij stellen bijvoorbeeld dat consumenten advies moeten krijgen over het gebruik van het product in een fysieke winkel.

Het Europese Hof van Justitie heeft in 2011 bepaald dat het in stand houden van een goede merknaam (“prestigieus imago”) op zichzelf geen rechtvaardigingsgrond is om een algeheel verbod op internetverkoop toe te staan onder het mededingingsrecht. Producenten mogen daarentegen wel bepaalde (kwaliteits)eisen stellen aan de internetverkoop door hun distributeurs. Dergelijke eisen moeten gelijkwaardig zijn aan de eisen die gesteld worden aan de verkoop in fysieke winkels.

Bredere context         
Het besluit in de zaak ASICS past binnen de toenemende aandacht in Europa voor beperkingen op internetverkoop (zie onze eerdere blog). Het besluit in ASICS geeft de visie van het Bundeskartellamt weer. De vraag is nu in hoeverre bijvoorbeeld de Nederlandse kartelautoriteit het mededingingsrecht op vergelijkbare wijze toe zal gaan passen.

Het besluit in ASICS is bedoeld om een discussie op Europees niveau op gang te brengen over de mededingingsrechtelijke toelaatbaarheid van restricties op internetverkoop. Op dit moment houdt de Europese Commissie ook een sectoronderzoek naar e-commerce om te bezien of verdere actie op dit gebied wenselijk is.

Meer weten?

Mail vrijblijvend met Minos van Joolingen (LinkedIn hier en website hier) of Esra van der Wolk (LinkedIn hier en website hier).

Op de hoogte blijven? 

Download hier onze eBooks en nieuwsbrieven.