Uw partner in Staatssteun

Wat houdt Staatssteun in?

Staatssteun betreft steunmaatregelen die overheden toekennen aan ondernemingen en die de concurrentie kunnen vervalsen binnen de Europese gemeenschappelijke interne markt. Het Europese staatssteunrecht is bedoeld om ervoor te zorgen dat overheden geen ondernemingen bevoordelen ten opzichte van hun concurrenten, wat zou leiden tot een verstoring van de eerlijke mededinging.

Staatssteun kan zich in verschillende verschijningsvormen voordoen. Niet alleen in de vorm van directe subsidies, maar ook bij verstrekking van leningen of garanties tegen "zachte" voorwaarden, lastenverlichting zoals ontheffingen, vrijstelling of verlaging van leges, en niet-marktconforme transacties. Grondverkoop onder de marktwaarde, voordelige huurcontracten en belastingvoordelen kunnen eveneens als staatssteun worden aangemerkt.

Het uitgangspunt van de Europese regelgeving is dat staatssteun in beginsel verboden is, omdat het de mededinging kan verstoren en het handelsverkeer tussen lidstaten kan beïnvloeden. Echter, onder bepaalde omstandigheden kan staatssteun wel worden toegestaan, mits deze, volgens de Europese Commissie, verenigbaar is met de gemeenschappelijke interne markt en bijvoorbeeld bijdraagt aan doelstellingen van algemeen Europees belang of noodzakelijke economische of sociale ontwikkeling.

Een steunmaatregel die mogelijk onder het staatssteunregime valt, dient ter goedkeuring te worden gemeld bij de Europese Commissie. Na melding beoordeelt de Commissie of inderdaad steun wordt verleend en zo ja, of die steun verenigbaar is met de gemeenschappelijke interne markt. Zolang de Commissie niet op een melding heeft beslist, mag voorgenomen steun niet ten uitvoer worden gelegd. Gebeurt dat wel, dan bestaat de kans dat het project moet worden stilgelegd of achteraf de steun, vermeerderd met rente, moet worden teruggevorderd van de begunstigde.

Wat is onze ervaring met Staatssteun?

Onze staatssteun specialisten hebben ruime ervaring met het bijstaan van zowel overheden als ondernemingen in diverse complexe staatssteundossiers. Ons expertise omvat:

• Staatssteunrisico-analyses - Beoordeling van mogelijke staatssteunrisico's, zoals bij grondtransacties, financieringsafspraken en andere overheidsmaatregelen
• Publiek-private samenwerkingen - Advies bij het staatssteunproof vormgeven van complexe financieringsafspraken en PPS-constructies
• Notificatieprocedures - Begeleiding bij het melden van steunmaatregelen bij de Europese Commissie en het doorlopen van goedkeuringsprocedures
• Terugvorderingsprocedures - Juridische bijstand bij terugvorderingszaken van onrechtmatig verleende staatssteun
• Grondtransacties met overheden - Advisering over marktconforme waardering en staatssteunrisico's bij aan- en verkoop van onroerend goed
• Belastingvoordelen en subsidies - Toetsing van fiscale maatregelen en subsidieregelingen aan het staatssteunrecht
• Onderzoeken door de Europese Commissie - Verlenen van rechtsbijstand bij en gedurende formele onderzoeksprocedures naar mogelijk verboden staatssteun
• Sectorbrede expertise - Ervaring in diverse sectoren zoals sport (Nederlandse voetbalclubs), energie, vervoer, landbouw en industrie
• De minimis regelingen en algemene groepsvrijstellingen - Advies over toepassing van de minimis-uitzondering voor kleinschalige steun en beoordeling of steunmaatregelen vallen onder automatische goedkeuring via groepsvrijstellingen
• Crisis- en herstelsteun - Specialistische kennis van tijdelijke staatssteunkaders, zoals tijdens COVID-19 en de energiecrisis

Wanneer schakelt u een advocaat in met juridische kennis van Staatssteun?

Het inschakelen van een staatssteun advocaat is raadzaam in verschillende situaties:

Voor overheden en publieke instellingen:

• Bij het ontwikkelen van nieuwe subsidieregelingen of steunmaatregelen
• Wanneer u grond wilt verkopen of verhuren aan ondernemingen onder de marktwaarde
• Bij het verstrekken van leningen, garanties of andere financiële steun aan bedrijven
• Als u overweegt belastingvoordelen of heffingskortingen toe te kennen
• Bij het opzetten van publiek-private samenwerkingen (PPS-constructies)
• Wanneer de Europese Commissie een onderzoek start naar uw steunmaatregelen

Voor ondernemingen:

• Als u steun heeft ontvangen en twijfelt over de rechtmatigheid daarvan
• Wanneer u wordt geconfronteerd met een terugvorderingsbesluit van onrechtmatig ontvangen steun
• Bij het aanvragen van subsidies waarbij staatssteunrisico's kunnen spelen
• Als u deel uitmaakt van een sector die onder verscherpt toezicht staat van de Europese Commissie
• Wanneer u grond koopt van de overheid tegen voordelige voorwaarden
• Bij het verkrijgen van voordelige leningen of garanties van overheidsinstellingen

Bij specifieke procedures:

• Wanneer u betrokken raakt bij een formeel onderzoek van de Europese Commissie
• Als u een klacht wilt indienen over onrechtmatige staatssteun aan concurrenten
• Bij het aanvechten van Commissiebesluiten betreffende staatssteun
• Wanneer derden aanspraken maken wegens concurrentieverstoring door staatssteun

Preventief advies:

• Voor risicoanalyses bij transacties tussen overheden en ondernemingen
• Bij het structureren van investeringen om staatssteunrisico's te vermijden
• Wanneer u compliance-programma's wilt ontwikkelen voor staatssteunregels
• Bij het beoordelen of de minimis-regels of groepsvrijstellingen van toepassing zijn

Hoe gaan we te werk?

Onze staatssteun advocaten hanteren een strategische en preventieve aanpak om uw belangen optimaal te behartigen. Onze werkwijze kenmerkt zich door:

• Grondige risicoanalyse en preventie - Door een zorgvuldige analyse van uw specifieke situatie identificeren wij mogelijke risico’s tijdig en beoordelen wij of sprake kan zijn van staatssteun.
• Proactieve structurering en compliance - Advies bij het staatssteunproof vormgeven van complexe financieringsafspraken, PPS-constructies en andere overheidsmaatregelen om problemen te voorkomen.
• Europese expertise en procedure-ervaring - Begeleiding bij notificaties, formele onderzoeken en correspondentie met de Europese Commissie.
• Praktische en resultaatgerichte benadering - Realistische strategieën ontwikkelen die leiden tot concrete resultaten.
• Snelle reactie bij acute situaties - Adequate bijstand bij terugvorderingsbesluiten of onderzoeken door de Europese Commissie.
• Integrale benadering - Samenwerking met specialisten op mededingingsrecht, aanbestedingsrecht en belastingrecht voor een volledige aanpak.
• Transparante communicatie - Gedurende het hele proces heldere afspraken over kosten, procedures en strategische keuzes.

Waarom kiezen voor onze advocaten met ervaring in Staatssteun?

• Gespecialiseerde expertise in Europees staatssteunrecht - Diepgaande kennis van Europese regelgeving en jurisprudentie.
• Ervaring met advies voor overheden én ondernemingen - Wij begrijpen beide kanten van de medaille en ontwikkelen optimale strategieën.
• Bewezen trackrecord in complexe dossiers - Betrokkenheid bij spraakmakende zaken, waaronder onderzoek naar Nederlandse voetbalclubs.
• Preventieve en strategische aanpak - Grondige risicoanalyses en staatssteunproof structurering helpen problemen en terugvorderingsrisico’s voorkomen.
• Deskundig in Europese procedures - Begeleiding van notificaties en formele onderzoeken bij de Europese Commissie.
• Sectorbrede kennis - Expertise in diverse sectoren zoals sport, energie, vervoer, landbouw en industrie.
• Praktische en commerciële benadering - Juridische oplossingen afgestemd op commerciële doelstellingen en financiële realiteit.
• Snelle respons bij urgente zaken - Direct inzetbaar bij acute staatssteunkwesties.
• Integrale dienstverlening - Samenwerking met andere specialismen voor een volledige aanpak.
• Altijd up-to-date kennis - Volgen van ontwikkelingen, richtlijnen en jurisprudentie.
• Transparante communicatie - Duidelijke afspraken over tarieven, procedures en verwachtingen.
• Resultaatgerichte werkwijze - Praktische en duurzame oplossingen die uw belangen beschermen.

De minimis en groepsvrijstellingen bij Staatssteun

Niet alle staatssteun hoeft vooraf te worden gemeld bij de Europese Commissie. Er bestaan vrijstellingsmogelijkheden zoals:

• De minimis-regeling - Kleine steunbedragen tot €300.000 per onderneming over drie jaar, of lagere plafonds voor landbouw (€25.000) en visserij (€30.000), kunnen zonder melding worden verleend.
• Algemene Groepsvrijstellingsverordening (AGVV) - Bepaalde categorieën staatssteun zijn vrijgesteld van meldingsplicht, mits specifieke voorwaarden worden nageleefd.

Staatssteun en de Wet Markt en Overheid

De relatie tussen staatssteun en de Nederlandse Wet Markt en Overheid (WMO) is complex maar cruciaal voor Nederlandse overheden die economische activiteiten willen ondernemen.

• Wanneer geldt de WMO? Voor decentrale overheden die economische activiteiten verrichten in concurrentie met particuliere ondernemingen.
• Staatssteun als uitzondering - Artikel 25h van de Mededingingswet bepaalt dat de WMO niet van toepassing is bij staatssteun.
• De minimis en WMO - Minimale steun valt buiten staatssteun, maar WMO-gedragsregels blijven van toepassing.
• Algemeen belang besluit - Een alternatief om WMO niet van toepassing te laten zijn bij specifieke economische activiteiten.

Crisis- en Staatssteun: COVID-19 en energiecrisis

Tijdelijke kaders maakten snelle steunverlening mogelijk tijdens crisissituaties zoals COVID-19 en de energiecrisis, waaronder het REPowerEU-plan voor hernieuwbare energie en energiebesparing.