Inleiding
Heeft u wel eens in een situatie gezeten waarin u twijfelt of u een procedure wil aanspannen? U weet namelijk dat een procedure lang kan duren en u kunt onzeker zijn over uw positie. Wat kunt u doen om binnen een kortere termijn een beter beeld hierover te krijgen? U kunt een voorlopig getuigenverhoor instellen. Ik illustreer dat aan de hand van een recente uitspraak van de Rechtbank Den Haag (21 augustus 2025, ECLI:NL:RBDHA:2025:15859).
Een voorlopig getuigenverhoor strekt onder meer ertoe belanghebbenden bij een eventueel naderhand bij de burgerlijke rechter aanhangig te maken geding de gelegenheid te bieden vooraf opheldering te verkrijgen omtrent de feiten, teneinde hen in staat te stellen hun positie beter te beoordelen. Met name ook ten aanzien van de vraag tegen wie het geding moet worden aangespannen. Het voorlopig getuigenverhoor strekt er zodoende toe om, op betrekkelijk eenvoudige wijze en binnen afzienbare tijd, bewijs te verkrijgen van de feiten en stellingen die de belanghebbende aan de vordering(en) in de eventuele bodemprocedure ten grondslag wil leggen.
In gevallen waarin getuigenbewijs is toegelaten, wordt een voorlopig getuigenverhoor bevolen als een belanghebbende daarom verzoekt. In het verzoekschrift moet de verzoeker duidelijk vermelden waar de zaak globaal om gaat, wat hij vordert of wil vorderen, welke feiten hij wil bewijzen en wie de getuigen zijn. Vooral wat hij wil bewijzen moet voldoende duidelijk zijn voor de betrokken rechter en de wederpartij. Heel gedetailleerd hoeft de verzoeker niet te zijn, omdat een voorlopig getuigenverhoor nu juist dient om onduidelijkheden op te helderen en om degene die om zo’n verhoor verzoekt in staat te stellen te beoordelen of het zinvol is een voorgenomen vordering in te stellen. De verzoeker hoeft niet eerst voldoende aannemelijk te maken dat hij een vorderingsrecht heeft of dat hij enige schade als door hem gesteld heeft geleden.
Een verzoek tot het houden van een voorlopig getuigenverhoor is in beginsel toewijsbaar, tenzij het verzoek niet voldoet aan de daaraan te stellen vereisten, het verzoek strijdig is met een goede procesorde, van de bevoegdheid tot het bezigen van dit middel misbruik wordt gemaakt, of het verzoek afstuit op een ander, door de rechter zwaarwichtig geoordeeld bezwaar. Voorts bestaat geen bevoegdheid tot het verzoeken van een voorlopige getuigenverhoor indien de verzoeker bij toewijzing daarvan onvoldoende belang heeft.
Bij de beoordeling van het verzoek mag door de rechter niet vooruit worden gelopen op de uitkomst van de getuigenverhoren en op het verloop en de uitkomst van een eventuele bodemprocedure.
Rechtbank Den Haag 21 augustus 2025
In de aandeelhoudersovereenkomst is bepaald wat koopprijs van de aandelen is in de gevallen waarin een aandeelhouder zijn aandelen te koop aanbiedt aan de andere aandeelhouders. Wanneer een aandeelhouder kwalificeert als ‘Good Leaver’ is de koopprijs viermaal de marktwaarde van de aandelen, wanneer een aandeelhouder kwalificeert als ‘Bad Leaver’ is de koopprijs de helft van de marktwaarde van de aandelen.
In de aandeelhoudersovereenkomst is ook een concurrentiebeding opgenomen. Op grond daarvan is het Genik en/of verweerder verboden om binnen twee jaar na beëindiging van de overeenkomst betrokken te zijn bij activiteiten die concurrerend zijn met die van Dael. Er is een boetebeding opgenomen waarin is bepaald dat het niet nakomen van het concurrentiebeding leidt tot verbeurte van een direct opeisbare boete van € 50.000,- per overtreding plus een boete van € 500,- voor iedere dag dat de overtreding voortduurt.
Dael heeft met inachtneming van de opzegtermijn van een half jaar de managementovereenkomst met Genik beëindigd.
Dael heeft verzocht een voorlopig getuigenverhoor te bevelen. De rechtbank is van oordeel dat dit verzoek kan worden toegewezen.
Dael heeft volgens de rechtbank genoegzaam toegelicht dat het gevraagde voorlopig getuigenverhoor als doel heeft om haar in staat te stellen opheldering te verkrijgen over de vraag of, en zo ja hoe lang, Genik c.s. met betrokkenheid bij project X het concurrentiebeding hebben overtreden zodat zij kan beoordelen of, en zo ja tot welk bedrag, er boetes zijn verbeurd. Daarbij heeft zij onmiskenbaar een (financieel) belang.
Genik c.s. worden niet gevolgd in hun standpunt dat Dael misbruik maakt van haar bevoegdheid. Dael heeft met twee overgelegde e-mailberichten genoegzaam onderbouwd dat er een grond bestaat voor haar vermoeden dat Genik en/of verweerder betrokken zijn geweest bij project X op een wijze die in strijd is met het concurrentiebeding. De inhoud van deze e-mails roept volgens de rechtbank vragen op over wat de betrokkenheid van Genik c.s. is geweest bij het project X.
Gelet op het feit dat partijen een boetebeding zijn overeengekomen waarin staat dat Genik c.s. bij overtreding van het concurrentiebeding aanzienlijke boetes is verschuldigd, heeft Dael volgens de rechtbank een gerechtvaardigd belang bij het horen van bij die e-mails en/of het project betrokken personen.
Het verzoek van Dael tot het gelasten van een voorlopig getuigenverhoor wordt daarom toegewezen. Dael heeft tien getuigen opgegeven om te horen. Omdat de praktijk uitwijst dat met het horen van meer dan vijf getuigen doorgaans geen redelijk doel wordt gediend, beperkt de rechtbank het aantal getuigen in eerste instantie tot vijf. Dael mag zelf kiezen welke vijf getuigen dit zullen zijn. Indien Dael na deze vijf getuigen meer getuigen wenst te horen, kan zij een onderbouwd verzoek daartoe indienen bij de rechter voor wie de verhoren zullen worden gehouden.
Advies
Mochten er twijfels zijn vóór het starten van een procedure, dan is het raadzaam om te onderzoeken of een voorlopig getuigenverhoor moet worden verzocht. U bent door de opheldering van feiten en omstandigheden dan beter in staat om uw rechtspositie te beoordelen en om in te schatten of het zinvol is om een procedure te starten.
Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel of heeft u andere vragen, neemt u dan gerust vrijblijvend contact op met Marc Janssen of één van de andere leden van de sectie EU Mededinging of Procedures & Geschillenbeslechting.
