Erf- en schenkbelasting in het Belastingplan 2018

05 oktober 2017

Enigszins onverwacht, zijn in het Belastingplan 2018 maatregelen voorgesteld ten aanzien van het aangaan of wijzigen van huwelijkse voorwaarden. De achterliggende gedachte is dat via het huwelijksvermogensrecht vermogensverschuivingen kunnen optreden, waarbij mogelijk sprake is van een schenking. De Belastingdienst signaleert dat het huwelijksvermogensrecht in toenemende mate wordt ingezet om erf- en schenkbelasting te besparen. Daarom is het kabinet van plan om de regels ter zake via wetgeving duidelijk(er) te maken.

Vanaf 1 januari 2018 geldt ten aanzien van het huwelijksvermogensrecht als standaard de beperkte huwelijksgemeenschap. Kortheidshalve wordt op deze plaats verwezen naar eerdere publicaties van BANNING. Vooralsnog zal van een schenking geen sprake zijn als er een gelijke gerechtigdheid (50-50) is tot het gezamenlijke vermogen. Als echtgenoten onder huwelijkse voorwaarden zijn getrouwd en overgaan tot een algehele huwelijkse gemeenschap met gelijke delen, dan zal in de regel van een schenking geen sprake zijn. De hoofdregel blijft in eerste instantie ongewijzigd, namelijk geen schenking bij aangaan huwelijk of wijziging huwelijkse voorwaarden, maar er is toch sprake van een belaste schenking of vererving als de minstvermogende echtgenote/echtgenoot voor > 50% gerechtigd wordt tot gemeenschappelijk vermogen, of de meestvermogende echtgenote/echtgenoot een grotere gerechtigdheid krijgt in het gemeenschappelijke vermogen.

Schenkbelasting zal dus aan de orde komen bij het aangaan van huwelijkse voorwaarden of bij het wijzigen ervan tijdens huwelijk, als er geen sprake is van een 50:50 verdeling. Hetzelfde geldt bij vererving.

Hier blijft het niet bij. Als uitvloeisel op een arrest uit het jaar 2013, waarin een geregistreerd partnerschap voor 1 dag werd aangegaan (flitspartnerschap), wordt een algemene antimisbruikmaatregel voorgesteld. Bij een huwelijk of notarieel samenlevingscontract, dat wordt gesloten met als hoofddoel het ontgaan van schenk-of erfbelasting, zal elke vermogensverschuiving leiden tot een schenking. Deze nieuwe antimisbruikmaatregel geldt echter niet als staande huwelijk / geregistreerd partnerschap de huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden worden gewijzigd met als hoofddoel ontgaan van schenk-of erfbelasting.

Dit voorstel kan en zal (vermoedelijk) ook fiscale gevolgen hebben in geval van ontbinding van het huwelijk of samenlevingscontract.