Een Gedetailleerde Verkenning: Richtlijnconforme Interpretatie van de Nieuwe Aanbestedingsrichtlijnen

In afwachting van de formele implementatie van drie nieuwe Europese Aanbestedingsrichtlijnen, is het belangrijk om te benadrukken dat de regels hierin nu al relevant kunnen zijn. Rechters zijn namelijk verplicht om de Aanbestedingswet 2012 zoveel mogelijk uit te leggen in het licht van deze nog te implementeren nieuwe regels, mits deze duidelijk en bindend zijn.

Het Ministerie van Economische Zaken publiceerde op 3 april 2015 een concept-wetsvoorstel gericht op de wijziging van de Aanbestedingswet 2012. Dit in relatie tot de drie nieuwe Europese Aanbestedingsrichtlijnen (2014/23/EU, 2014/24/EU en 2014/25/EU). Nederland heeft tot 18 april 2016 om deze nieuwe regels in haar nationale rechtsstelsel te implementeren.

Hoewel alle EU-lidstaten de volledige implementatietermijn mogen gebruiken en niet verplicht zijn de nieuwe regels voor omzetting al toe te passen, zijn deze niet helemaal irrelevant. EU-lidstaten mogen bijvoorbeeld de nieuwe regels niet bewust ondermijnen en zijn verplicht om nationaal recht zoveel mogelijk uit te leggen in het licht van de nieuwe regels.

Het Hof van Justitie van de EU aanvaardt al jaren het principe van ‘richtlijnconforme interpretatie’. Dit principe, dat in feite in het Verdragssysteem zelf ligt besloten en de daarin vervatte ‘nuttig effect’ doctrine, geeft aan dat we nationaal recht zoveel mogelijk moeten uitleggen in het licht van de woorden en het doel van de betreffende richtlijn om het beoogde resultaat te bereiken.

Dit heeft voornamelijk gevolgen voor aanbestedende diensten en rechters, die verplicht zijn om rekening te houden met de drie nieuwe Aanbestedingsrichtlijnen, zelfs voordat de implementatie in de Aanbestedingswet 2012 is afgerond. Aanbestedingsjuristen kunnen hierop expliciet een beroep doen.

Er zijn nog geen Nederlandse rechtszaken gepubliceerd waarin de zoektermen “richtlijnconforme interpretatie” of “2014/24/EU” voorkomen. Toch doen aanbestedingsjuristen er goed aan om bij het beoordelen van een bepaald probleem ook de nieuwe regels erbij te halen, om te zien of eventueel argumenten daaruit bruikbaar zijn voor een in te nemen standpunt.

Het is echter belangrijk te benadrukken dat de plicht tot richtlijnconforme interpretatie niet zo ver gaat dat een rechter in strijd met het huidige recht zou moeten interpreteren. Dat zou te ver gaan en in strijd zijn met het fundamentele beginsel van rechtszekerheid dat algemeen wordt erkend in de rechtsstelsels van alle EU-lidstaten en ook in het gemeenschapsrecht.

Heb je meer vragen over aanbestedingen? Neem dan vrijblijvend contact op met Martijn Jongmans.