Bescherming van bedrijfsgeheimen in arbeidsrechtelijke context

expertise:

Arbeidsrecht

nieuwsbrief:

Wilt u meer weten over dit onderwerp, schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

07 december 2018

Op 23 oktober 2018 is de Wet bescherming bedrijfsgeheimen (“Wbb”), de implementatie van de Europese Richtlijn Bedrijfsgeheimen, in werking getreden. De wet biedt bescherming tegen het onrechtmatig verkrijgen, gebruiken en openbaar maken van bedrijfsgeheimen en bepaalt welke maatregelen, procedures en rechtsmiddelen kunnen worden ingezet bij inbreuken. Wat betekent dit voor u als werkgever?

Bedrijfsgeheim

De Wbb biedt een betere bescherming van bedrijfsgeheimen. Een bedrijfsgeheim is informatie die aan de volgende voorwaarden voldoet:

  • niet algemeen bekend is bij of gemakkelijk toegankelijk is voor de personen die zich gewoonlijk bezighouden met de betreffende informatie;
  • handelswaarde bezit, omdat zij geheim is; en
  • is onderworpen aan redelijke maatregelen om deze geheim te houden.

Een bedrijfsgeheim reikt verder dan technische kennis, fabricagemethoden of recepten. Ook bedrijfsinformatie zoals marktstrategieën, bedrijfsplannen en handelsgegevens kunnen een bedrijfsgeheim zijn. Wees ervan bewust wat in uw onderneming valt aan te merken als een bedrijfsgeheim en onderneem de nodige maatregelen ter bescherming.

Bescherming van het bedrijfsgeheim

Hoe kunt u als werkgever uw bedrijfsgeheim(en) beschermen? Van belang is dat u redelijke maatregelen moet hebben getroffen om het geheim ook daadwerkelijk geheim te houden. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan digitale beschermingsmaatregelen zoals encryptie, het beperken van de personen die toegang hebben tot de geheime informatie en het opnemen van een geheimhoudingsbeding in een (arbeids)overeenkomst.

In de praktijk wordt veelal een geheimhoudingsbeding opgenomen in de arbeidsovereenkomst of een aparte geheimhoudingsverklaring ondertekend. Niet altijd wordt hier een boetebeding aan gekoppeld. Dat is zonde, want bij overtreding van het geheimhoudingsbeding wordt het lastig(er) om geleden schade te verhalen. Is een boetebeding aan het geheimhoudingsbeding gekoppeld, dan worden vanaf de eerste dag van overtreding direct boetes verbeurd.

Wbb: wat te doen bij inbreuk op het geheim?

Naast de hiervoor genoemde direct op basis van de arbeidsovereenkomst te verbeuren boetes, biedt de Wbb extra mogelijkheden bij overtreding. Veel werkgevers zijn huiverig zijn een procedure te starten, juist vanwege de vertrouwelijkheid van de informatie. Zij vrezen dat deze op straat komt te liggen. De Wbb biedt ruimere mogelijkheden om op te treden tegen inbreuken, waarbij tegelijkertijd de vertrouwelijkheid van de informatie beter wordt gewaarborgd. Zo kan de rechter op verzoek informatie als vertrouwelijk aanmerken, die vervolgens niet mag worden gebruikt en openbaar gemaakt. Ook kan hij vertrouwelijke passages uit de uitspraak schrappen of bewerken, en/of de uitspraak enkel beschikbaar stellen aan een beperkt aantal personen. Op die manier wordt voorkomen dat vertrouwelijke informatie alsnog publiek wordt.

In een procedure kan de rechter daarnaast, op verzoek, de navolgende (voorlopige) maatregelen bevelen:

  • Verbod of staking van het gebruik van bedrijfsgeheimen;
  • Verbod op productie van goederen met gebruikmaking van het bedrijfsgeheim;
  • Beslag en bewijsbeslag;
  • Afgifte;
  • Recall;
  • Vernietiging;
  • Schadevergoeding.

In sommige gevallen is een inbreuk op het bedrijfsgeheim gerechtvaardigd, zoals voor klokkenluiders en informatieverstrekking aan de ondernemingsraad in het kader van een adviesaanvraag. Leden van de ondernemingsraad hebben overigens op grond van de Wet op de Ondernemingsraden een geheimhoudingsplicht.

Wie kan ik aanspreken bij een inbreuk op mijn bedrijfsgeheim?

Naast het aanspreken van de (ex-)werknemer, maakt de Wbb het ook eenvoudiger een nieuwe concurrerende werkgever aan te spreken, bijvoorbeeld als deze werkgever misbruikt maakt van bedrijfsgeheimen die de werknemer heeft meegenomen van zijn oude werkgever. In een dergelijke situatie wordt nu veelal een procedure wegens onrechtmatige concurrentie gestart. De Wbb biedt een extra mogelijkheid. Het gebruiken of openbaar maken van een bedrijfsgeheim is namelijk onder de Wbb ook onrechtmatig wanneer een persoon op het moment van het doen van die handelingen wist, of gezien de omstandigheden, had moeten weten, dat het bedrijfsgeheim (in)direct werd verkregen van iemand die het bedrijfsgeheim op een onrechtmatige manier gebruikte of openbaar maakte.

Stapt uw werknemer over en maakt hij bij zijn nieuwe werkgever gebruik van vertrouwelijke informatie vanuit uw onderneming, dan kunt u naast de ex-werknemer wellicht ook de nieuwe werkgever aanspreken op grond van de Wbb. Andersom geldt dat natuurlijk ook: maakt u als werkgever gebruik van een bedrijfsgeheim van een nieuwe werknemer die op basis van een geheimhoudingsbeding uit zijn vorige arbeidsovereenkomst gehouden is die informatie geheim te houden, dan zou de vorige werkgever op basis van de Wbb maatregelen jegens u kunnen treffen.

Praktisch

De formulering van het geheimhoudingsbeding is cruciaal om het bedrijfsdebiet van de werkgever te beschermen. In de praktijk blijkt het vaak lastig te zijn te onderbouwen dat een geheimhoudingsbeding is geschonden, bijvoorbeeld omdat de werkgever er niet in slaagt te onderbouwen welke geheime informatie nu precies zou zijn gebruikt. Een ander probleem doet zich voor wanneer het geheimhoudingsbeding enkel het delen van informatie met derden verbiedt. In zo’n geval dient de werkgever aan te tonen dat de werknemer daadwerkelijk informatie met derden heeft gedeeld. Stuurt een werknemer vertrouwelijke informatie naar zijn privé e-mail, dan is dat op grond van een beding dat slechts het delen van de informatie met derden verbiedt, niet voldoende voor overtreding van het beding.

Wenst u een beroep te doen op de bescherming van de Wbb? Zorg er dan in ieder geval voor dat u voldoende (technische) maatregelen treft om de informatie vertrouwelijk te houden. Hierbij valt te denken aan beveiliging van computers en servers en een wachtwoordbeleid. Daarnaast is het aan te bevelen een deugdelijk geheimhoudingsbeding op te nemen in de arbeidsovereenkomst, voorzien van een boetebeding én definitie van het begrip bedrijfsgeheimen dat aansluit bij de wet. Het is verstandig om expliciet op te nemen welke informatie in ieder geval door de werknemer geheim gehouden moet worden.

Ook bij het sluiten van een vaststellingsovereenkomst/beëindigingsovereenkomst kan het raadzaam zijn de omschrijving van het geheimhoudingsbeding uit de arbeidsovereenkomst te controleren en eventueel nog aan te vullen zodat deze aansluit bij de Wbb. Op die manier kunt u op een later moment – mits voldaan is aan de andere voorwaarden – bij inbreuken een beroep doen op de bescherming van de Wbb.

Als werkgever hoeft u overigens niet te vrezen dat de geheimhoudingsbedingen die nu in de arbeidsovereenkomsten zijn opgenomen niet langer geldig zijn. De Wbb heeft in ieder geval niet tot gevolg dat geheimhoudingsbedingen met een ruimere definitie nietig zijn of nietig kunnen worden verklaard.

 

Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel of heeft u hulp nodig bij het opstellen van een geheimhoudingsbeding of arbeidsovereenkomst, neemt u dan gerust vrijblijvend contact op met Rimke van de Laarschot, Jeff van Veen of andere leden van de sectie Arbeidsrecht.