HvJ EU: linken naar auteursrechtelijk beschermd materiaal toegestaan

Het Hof van Justitie EU (HvJEU) heeft in de Zweedse zaak Svensson tegen Retriever op 13 februari 2014 geoordeeld dat geen toestemming hoeft te worden gevraagd voor het hyperlinken naar krantenartikelen die door de auteursrechthebbenden beschikbaar zijn gesteld en vrij toegankelijk zijn voor alle internetgebruikers op de website van een Zweedse krant. Journalisten van de Zweedse krant Göteborgs-Posten verdedigde dat door Retriever inbreuk werd gemaakt op hun auteursrecht op door hen geschreven krantenartikelen,omdat Retriever op haar website hyperlinks plaatste naar deze artikelen.

Vier journalisten hebben voor de Zweedse krant Göteborgs-Posten auteursrechtelijk beschermde artikelen geschreven die op de website van de krant zijn geplaatst. Deze website en de daarop geplaatste artikelen zijn voor iedereen vrij toegankelijk. Retriever biedt enkel via hyperlinks op haar website toegang tot deze artikelen. De journalisten hebben Retriever voor de rechter gedaagd, omdat zij vonden dat Retriever auteursrechtinbreuk maakt op de door hen geschreven artikelen nu deze zonder hun toestemming via de website van Retriever aan het publiek ter beschikking zijn gesteld.

Op grond van de Europese Auteursrechtrichtlijn 2001/29, waarvan de bepalingen in de nationale auteurswetten van de lidstaten zijn geïmplementeerd, kan de auteursrechthebbende derden verbieden om handelingen te verrichten waardoor aan het publiek toegang wordt verschaft tot een auteursrechtelijk beschermd werk.

Het HvJEU moest daarom de vraag beantwoorden of het plaatsen van de hyperlinks door Retriever een handeling is die kan worden verboden door de auteursrechthebbenden. Volgens het HvJEU is weliswaar sprake van een handeling waardoor het werk beschikbaar wordt gesteld – de artikelen worden direct getoond als op de hyperlink wordt geklikt – maar hiervoor is geen toestemming nodig van de auteursrechthebbenden. De krantenartikelen waren op de website van Göteborgs-Posten vrij toegankelijk voor alle internetgebruikers. Daardoor wordt via de hyperlinks van Retriever geen ‘nieuw’ publiek bereikt, die nog niet op een andere wijze toegang had tot de artikelen. Toestemming van de auteursrechthebbenden is volgens het HvJEU zelfs niet vereist ook al worden de artikelen na het aanklikken van de hyperlinks getoond op de website van Retriever. De artikelen zijn immers met toestemming van de auteursrechthebbenden voor iedereen vrij beschikbaar gemaakt op een andere website. Indien Retriever door het hyperlinken echter beschermingsmaatregelen, zoals een inlog, zou omzeilen van Göteborgs-Posten, is wel toestemming van de auteursrechthebbenden vereist, aldus het HvJEU. Retriever zou in dat geval immers de artikelen wel beschikbaar stellen aan een ‘nieuw’ publiek omdat deze niet voor iedere internetgebruiker vrij toegankelijk zijn.

Uit deze uitspraak van het HvJEU kan dus worden afgeleid dat zonder toestemming van de auteursrechthebbende een link mag worden geplaatst naar auteursrechtelijk beschermde werken, indien deze met toestemming van de auteursrechthebbende op een andere website voor eenieder vrij toegankelijk zijn. Een link plaatsen naar een auteursrechtelijk beschermd werk dat niet vrij toegankelijk is voor iedereen, maar bijvoorbeeld alleen voor abonnees, is niet toegestaan. Ook is het niet toegestaan om een link te plaatsen naar een werk dat op het internet staat, maar waarvoor de auteursrechthebbende geen toestemming heeft gegeven. 

Denise Verdoold en Monique Hennekens