Heeft u al een klokkenluidersregeling?

Vandaag, 1 juli 2016, treedt de Wet Huis voor klokkenluiders (Stb. 2016, 147) in werking. Deze wet moet ervoor zorgen dat het voor werknemers en ambtenaren makkelijker wordt om misstanden te melden. Daarvoor legt deze wet de verplichting op aan ondernemingen waarin ten minste 50 personen werkzaam zijn een eigen klokkenluidersregeling op te stellen. Bovendien heeft deze wet tot gevolg dat de arbeidsrechtelijke positie van de klokkenluider meer beschermd wordt. 

Klokkenluidersregeling

Een belangrijk gevolg van de Wet Huis voor klokkenluiders is dat de wet de verplichting oplegt een eigen klokkenluidersregeling op te stellen aan ondernemingen waarin ten minste 50 personen werkzaam zijn. Deze regeling dient als leidraad voor werknemers en te beschrijven hoe de onderneming intern met een melding van een misstand omgaat. In een klokkenluidersregeling moet onder meer worden opgenomen wat de onderneming verstaat onder het ‘vermoeden van een misstand’, bij wie een vermoeden van een misstand moet worden gemeld, en de verplichting om de melding vertrouwelijk te behandelen als de potentiële klokkenluider daarom heeft verzocht. De werkgever is verplicht om een schriftelijk of elektronisch exemplaar van de klokkenluidersregeling aan alle werknemers te verstrekken.

Instemmingsrecht OR

De Ondernemingsraad heeft instemmingsrecht ter zake het vaststellen, intrekken of wijzigen van de klokkenluidersregeling. Alvorens tot invoering van de klokkenluidersregeling te kunnen overgaan, heeft u dus, indien er binnen uw organisatie een Ondernemingsraad is, de instemming van de Ondernemingsraad nodig.

Interne melding

Ondernemingen hebben er belang bij dat misstanden eerst intern gemeld worden, zodat deze zo snel mogelijk opgelost kunnen worden. Het uitgangspunt van de wet is dan ook dat een melding eerst intern wordt aangekaart. Wanneer deze melding niet tot de gewenste uitkomst leidt, kan de werknemer een externe melding doen. Dit kan de werknemer ook doen wanneer een ‘interne melding niet van hem kan worden gevergd’. Ten behoeve van de meldingen, is met de wet een zogenoemd “Huis voor klokkenluiders” opgericht.

Huis voor klokkenluiders

Het Huis voor klokkenluiders is belast met twee wettelijke taken. In de eerste plaats krijgt de afdeling advies de taak om werknemers en ambtenaren te informeren, te adviseren en te ondersteunen bij vragen over de te nemen stappen wanneer het vermoeden van een misstand bestaat. Dit kan ook betekenen dat de potentiële klokkenluider wordt doorverwezen naar de toezichthouder of opsporingsinstantie die bevoegd is de betreffende misstand aan te pakken. De tweede taak van het Huis is het doen van onderzoek. Deze afdeling zal de melding vervolgens beoordelen op ontvankelijkheid en mogelijk een onderzoek instellen naar de onderneming. Het onderzoeksrapport, met mogelijke aanbevelingen, kan vervolgens openbaar worden gemaakt. Het behoeft geen betoog dat dit mogelijk reputatieschade tot gevolg kan hebben.

Overigens is de werkgever in beginsel verplicht om mee te werken aan het onderzoek van het Huis.

Sancties

Voormelde verplichtingen – zelfs de verplichting om een klokkenluidersregeling te maken – zijn niet gesanctioneerd. Wel is wettelijk verankerd dat de werknemer die een melding maakt niet benadeeld mag worden (in artikel 7:658c BW). Indirect kan dit dan tot gevolg hebben dat een werkgever (ernstig) verwijtbaar handelt indien een klokkenluider wordt ontslagen ondanks dat deze handelt conform de interne meldregeling.

Meer weten?

Mocht u nog vragen hebben over bovenstaande of andere arbeidsrechtelijke vragen neemt u dan gerust contact met ons op.