Werkgevers worden vanaf 1 januari 2014 financieel verantwoordelijk voor (ex-)werknemers die ziek uit dienst gaan. Werkgevers zijn ook financieel verantwoordelijk indien ex-werknemers binnen vier weken na uitdiensttreding ziek worden en deze ex-werknemers op dat moment geen andere werkgever hebben en ook geen WW-uitkering ontvangen. De gevolgen van deze gemoderniseerde wetgeving kunnen dus groot zijn. Dit treft met name grote en middelgrote werkgevers. Zij gaan vanaf 1 januari 2014 middels een gedifferentieerde premie betalen voor de Ziektewet(ZW)- en WGA-uitkeringen van voormalig werknemers. De duur van het dienstverband is daarbij niet relevant. In theorie kunnen de kosten van een werknemer die één dag heeft gewerkt, 12 jaar lang doorbelast worden aan de werkgever.
Op 1 januari 2013 is de Wet Beperking Ziekteverzuim en Arbeidsongeschiktheid Vangnetters (BeZaVa) ingevoerd. De wetgever beoogt met deze wet, die beter bekend staat als ‘Modernisering Ziektewet’, niet alleen de werkhervatting van zieke werknemers zonder werkgever te stimuleren, maar ook het langdurig ziekteverzuim terug te dringen en de instroom van ZW-gerechtigden in de Wet WIA te voorkomen.
Welke (ex-)werknemers?
De maatregelen gelden ten aanzien van flexwerkers, zoals uitzendkrachten, stagiaires en thuiswerkers die ziek worden, maar ook voor werknemers met een tijdelijk en vast dienstverband die ziek uit dienst gaan. Voor deze laatste groep geldt in principe voor de werkgever gedurende twee jaar de loondoorbetalingsverplichting op grond van art. 7:629 BW, waarna de werknemers mogelijk de Wet WIA instromen. Het komt voor dat binnen deze termijn de arbeidsovereenkomst met een zieke werknemer wordt beëindigd (bijvoorbeeld bij een reorganisatie). Voor deze werknemers staat er dan beroep op de ZW open, indien verder voldaan is aan de voorwaarden.
Kortom, de zieke werknemer van wie het dienstverband voor bepaalde tijd van rechtswege afloopt of van wie het dienstverband voor onbepaalde tijd wordt beëindigd en een beroep toekomt op de ZW, valt onder de Modernisering Ziektewet.
Onder deze wet vallen ook de ex-werknemers die binnen vier weken na uitdiensttreding ziek worden, indien zij op dat moment geen andere werkgever hebben en ook geen WW-uitkering ontvangen. Deze ex-werknemers worden aan hun voormalige werkgever ‘toegerekend’. Indien de ex-werknemer eerst een WW-uitkering ontvangt, of een andere baan heeft, en vervolgens ziek wordt, dan geldt deze toerekening niet. Indien bijvoorbeeld de arbeidsovereenkomst met een zieke werknemer wordt beëindigd en de fictieve opzegtermijn is om welke reden dan ook niet in acht genomen, dan geldt de toerekening weer wel.
Gedifferentieerde premie
Om deze gevolgen van de gemoderniseerde wetgeving te bereiken, wordt onder meer de financiële betrokkenheid van werkgevers vergroot. Per 1 januari 2014 draagt de werkgever via een nieuwe gedifferentieerde premie Werkhervattingskas (Whk) bij aan de ziektekosten van de ex-werknemers die ziek uit dienst gaan of binnen vier weken na uitdiensttreding ziek worden. Tot op heden betaalt de werkgever een sectorpremie, ongeacht het aantal (ex) werknemers dat van een uitkering gebruik maakt. Deze premie is niet afhankelijk van de instroom in de ZW. Dat wordt dus anders.
De gedifferentieerde premie Whk is opgebouwd uit drie componenten, te weten:
- WGA-vast: dit is de premie zoals een werkgever die nu al betaalt.
- WGA-flex: premie die afhankelijk is van de aan een werkgever toegerekende instroom van ex-werknemers vanuit de ZW in de WGA;
- ZW-flex: premie die afhankelijk is van de aan een werkgever toegerekende instroom van ex-werknemers in de ZW.
Toerekening vindt plaats op basis van de eerste ziektedag. Ligt deze binnen het dienstverband of binnen vier weken na uitdiensttreding, dan is de uitkeringslast, zoals hiervoor vermeld, toe te rekenen aan de werkgever. De kosten van de ZW- en WGA-uitkeringen voor werknemers die ziek uit dienst gaan komen derhalve voor rekening van de werkgever.
Omvang werkgever
De te betalen gedifferentieerde premie Whk is afhankelijk van de omvang van een werkgever. Grote werkgevers (loonsom >100 keer de gemiddelde SV-loonsom per werknemer; meer dan € 3.030.000) betalen een gedifferentieerde ZW- en WGA-premie op basis van hun individuele instroom. Hoe hoger het ziekteverzuim is van ex-werknemers, hoe meer premie de werkgever betaalt. Middelgrote werkgevers (loonsom tussen 10 en 100 keer de gemiddelde SV-loonsom per werknemer; tussen de € 303.000 en € 3.030.000) betalen deels een sectorpremie en deels een individuele toeslag bij een hoog ziekteverzuim. Kleine werkgevers (SV-loonsom = 10 keer de gemiddelde loonsom; minder dan € 303.000) betalen slechts een sectorpremie.
Grote impact
Daar de instroom van ex-werknemers in de ZW en de WGA voor met name grote werkgevers van invloed is op de door de werkgever af te dragen premie, is het in het belang van een voormalig werkgever om zijn zieke ex-werknemer zo snel mogelijk arbeidsgeschikt te krijgen. Dit geldt dus ook voor ex-werknemers die binnen vier weken na einde dienstverband ziek worden. De ex-werkgever kan in theorie tot twaalf jaar financieel verantwoordelijk worden gehouden voor de uitkering van ingestroomde ex-werknemers: twee jaar doorberekening van de ZW-uitkering (ZW-flex) en tien jaar doorberekening van eventuele WGA-lasten (WGA-flex).
Wat kunt u doen?
Gelet op de mogelijke grote financiële gevolgen van deze Modernisering van de Ziektewet, kunt u als werkgever overwegen om zieke werknemers - indien contractueel mogelijk - nog even in dienst te houden (gelet op het feit dat UWV doorgaans minder (dan de gemiddelde werkgever) aan reïntegratie doet, waardoor de werknemer mogelijk langer in de ZW blijft).
Voorts kunt u overwegen om eigen risicodrager voor de ZW te worden. U draagt dan het risico voor arbeidsongeschiktheid van uw ex-werknemers. U kunt het risico herverzekeren bij een verzekeraar zoals dat ook bij de WGA mogelijk is. Het mogelijk financiële voordeel dient dan te worden afgewogen tegen de verplichtingen die u dan heeft en de risico’s die u als eigen risicodrager loopt.
Overigens staat deze beslissing los van de beslissing of u eigenrisicodrager voor de WGA bent (vanaf 1 januari 2014 alleen nog mogelijk voor onbepaalde tijd overeenkomsten). Vanaf 2016 kunt u ook eigenrisicodrager WGA worden voor zowel vaste als tijdelijke contracten.
Daarnaast strekt het zeer tot aanbeveling om te controleren of uw verzuimbeleid adequaat op voormelde wijzigingen is toegerust. Dit geldt ook voor de door u gehanteerde arbeidsovereenkomsten en eventuele beëindigingsovereenkomsten. Hiervoor dient te worden gedacht aan zogenaamde postcontractuele bedingen (bepalingen die gelden ná beëindiging van de arbeidsovereenkomst), waarbij met de werknemer in de arbeidsovereenkomst en/of de beëindigingsovereenkomst wordt overeengekomen dat de werknemer – indien hij binnen vier weken na einde dienstverband ziek wordt – zich ziek meldt bij de ex-werkgever (indien hij althans geen andere werkgever heeft of een WW-uitkering krijgt). Voorts kan dan worden overeengekomen dat de zieke ex-werknemer na uitdiensttreding zich houdt aan de regels die tijdens de ziekte van belang zijn voor controle en reïntegratie (gehoor geven aan oproepen van de bedrijfsarts, verplichtingen nakomen die volgen uit de ZW(*) en de Wet Wia, etc.) al dan niet op straffe van een boete of andere maatregelen. Op die manier houdt u als werkgever niet alleen grip op uw ex-werknemers, maar heeft u mogelijk ook invloed op het herstel. Daarmee kunnen dergelijke bedingen een gunstige bijdrage leveren aan verlaging van de te betalen premie. Hoe sneller de ex-werknemer immers herstelt, hoe lager de gedifferentieerde premie wordt.
Kortom, bent u ZW-proof? De sectie Arbeidsrecht van BANNING N.V. beoordeelt dat graag voor u!
Heeft u derhalve vragen over dit onderwerp, over het opstellen van postcontractueel bedingen of over andere onderwerpen op het gebied van het arbeids- of sociale zekerheidsrecht, neemt u dan gerust contact op met de sectie Arbeidsrecht van BANNING N.V.
________
(*) Dit geldt temeer nu er ook een nieuw Ziektewetcriterium wordt gehanteerd waardoor - na het eerste ziektejaar – niet langer uitsluitend wordt gekeken of de ZW-er zijn laatstelijk verrichte werk nog kan verrichten, maar wordt de ongeschiktheid tot werken beoordeeld op basis van het wel of niet kunnen verrichten van algemeen geaccepteerde arbeid. Ook zijn de reïntegratie- en sollicitatieverplichtingen voor ZW-gerechtigden aangescherpt, conform de verplichtingen die zijn opgenomen in de WGA.