Update: Wetsvoorstel Kwaliteitsborging voor het bouwen aangenomen

13 maart 2017

Onlangs heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel Kwaliteitsborging voor het bouwen aangenomen. Daarmee is een einde gekomen aan het (moeizame) eerste deel van het wetgevingstraject. De wet behandelt het private toezicht tijdens de bouw en de uitbreiding van de aansprakelijkheid van de aannemer.

Privaat toezicht tijdens de bouw

In plaats van een toets vooraf, zal achteraf moeten worden aangetoond dat het werk voldoet aan de eisen uit het Bouwbesluit. Gedurende de bouw wordt die kwaliteit door een private kwaliteitsborger getoetst. Deze privatisering van de bouwkwaliteitstoetsing was een initiatief van de VVD. Coalitiepartner PvdA stelde zich hiertegen aanvankelijk terughoudend op en diende een aantal amendementen in, waarvan een deel is aangenomen. Uiteindelijk stemde de PvdA unaniem in met het wetsvoorstel.

Dat de privatisering van de kwaliteitstoetsing opmerkelijk is, werd eerder opgemerkt in een artikel in Trouw. Het is immers alsof een slager zijn eigen vlees keurt. De aannemer is verantwoordelijk voor de inschakeling van een bekwaam kwaliteitstoetser. Die kwaliteitstoetser moet sterk in zijn schoenen staan om de bouw van zijn broodheer stil te leggen. Bovendien vindt de toetsing voornamelijk tijdens de bouw plaats. Eventuele weeffouten komen dus ook pas tijdens de bouw aan het licht. Op dat moment is het lastiger om die fouten te herstellen dan wanneer toetsing vooraf plaatsvindt. Het verdient daarom aanbeveling om de kwaliteitsborger al vroeg in de ontwerpfase te contracteren en de samenwerking op te starten.

Deze bezwaren kwamen ook aan het licht tijdens de pilot van het nieuwe systeem. Onder meer de gemeente Den Haag nam deel aan de pilot Private Kwaliteitsborging Garantiewoningen. De pilot liep niet goed af. Noch de private kwaliteitsborger, noch de gemeente Den Haag konden volledig hardmaken dat de opgeleverde woningen voldeden aan de eisen uit het Bouwbesluit. Het doel van de privatisering – het verbeteren van de constructieve veiligheid – is daarmee gemist. Ondanks dit debacle heeft de Tweede Kamer nu toch ingestemd met het wetsvoorstel.

Een motie van PvdA en VVD heeft er nog wel voor gezorgd dat er een systeem komt van erkende kwaliteitsverklaringen en erkende technische toepassingen. Die toepassingen zijn daardoor slechts onderworpen aan een beperkte toets. Op die manier worden de kosten en risico’s voor de private kwaliteitsborging enigszins beperkt.

Overige gevolgen van de wet

Naast voornoemde privatisering is de aansprakelijkheid van de aannemer op de volgende punten uitgebreid:

  • De waarschuwingsplicht van de aannemer is aangescherpt.
  • De aannemer moet bij kennisgeving aan de opdrachtgever dat het werk klaar is om te worden opgeleverd een dossier aan de opdrachtgever overleggen waaruit blijkt dat het bouwwerk voldoet aan de overeengekomen eisen.
  • De aansprakelijkheid van de aannemer voor gebreken na oplevering is uitgebreid.
  • Indien de opdrachtgever een consument is, dient de aannemer de consument voorafgaand aan het sluiten van de overeenkomst, schriftelijk hoe hij verzekerd is tegen de niet nakoming van de overeenkomst en de aansprakelijkheid voor gebreken aan het werk.
  • Tot slot valt het bij de notaris in depot gestorte bedrag pas vrij nadat de aannemer de consument schriftelijk in de gelegenheid heeft gesteld om aan te geven of hij het bedrag nog langer in depot wenst te houden.

Naar verwachting zullen vele algemene voorwaarden en contractmodellen (moeten) worden aangepast naar aanleiding van de wetswijziging.

Hoe nu verder?

De wet wordt nu ter goedkeuring voorgelegd aan de Eerste Kamer. Indien de Eerste Kamer de wet goedkeurt, zal de wet gefaseerd in werking treden vanaf 1 januari 2018 voor werken met een lage risicoklasse. Naar verwachting zal de gehele inwerkingtreding zijn afgerond tussen 2020 en 2022.

Wat betekent dit voor u?

De wet kwaliteitsborging voor het bouwen heeft grote invloed op de feitelijke uitvoering van de bouw, maar zeker ook op de juridische aspecten daarvan. Heeft u daarover vragen of opmerkingen? Bel of mail dan vrijblijvend met Philip van der Ven of met één van de andere bouwrechtspecialisten van BANNING.