Rechter bevestigt: Investeringsmaatschappij overtreedt kartelverbod, een ingrijpende juridische beslissing

05 februari 2017

In 2014 werden voor de eerste keer twee investeringsmaatschappijen beboet door de ACM voor het overtreden van de mededingingsregels. Investeringsmaatschappij Bencis bezat de meerderheid van de aandelen en dus zelfstandige zeggenschap in Meneba, een van de betrokken bedrijven bij het meelkartel. In 2015 wees de ACM het bezwaar van Bencis af. Op 26 januari oordeelde de rechter dat haar beroep ongegrond was.

Nu, een van de interessante aspecten van deze zaak was de toerekeningsleerstuk: aansprakelijkheid van een andere onderneming dan de feitelijk overtreder. Bencis betoogde voor de rechtbank dat zij als investeringsmaatschappij niet aansprakelijk kon worden gesteld voor een kartelovertreding begaan door een ander bedrijf. Ze voerde daarbij diverse formele argumenten aan. Echter, de rechtbank verwierp deze argumenten, waarbij ze verwees naar het toerekeningsleerstuk volgens het Europees Hof van Justitie.

Volgens dit leerstuk kan het gedrag van een dochteronderneming worden toegerekend aan de moedermaatschappij, met name wanneer de dochteronderneming, ondanks haar aparte rechtspersoonlijkheid, hoofdzakelijk de instructies van de moedermaatschappij volgt. Daarvan is zeker sprake wanneer er economische, organisatorische en juridische banden bestaan tussen de twee rechtspersonen.

De rechtbank oordeelde dat dit leerstuk ook van toepassing kan zijn op investeringsmaatschappijen. Private equity bedrijven, die één of meerdere investeringsfondsen beheren welke op hun beurt deelnemingen verwerven in één of meerdere portefeuille ondernemingen, kunnen als eenheid worden beschouwd, indien ze een beslissende invloed kunnen uitoefenen op de marktgedrag van een portefeuille onderneming.

Investeringsmaatschappijen die enkel de rol van financieel investeerder vervullen hoeven daarom niets te vrezen, tenzij hun rol sturend is en/of ze een beslissende invloed kunnen uitoefenen op hun portefeuille bedrijven. In dat geval is het verstandig om altijd een due diligence onderzoek te laten uitvoeren naar mogelijke mededingingsovertredingen.

Verder is het ook interessant om op te merken dat Chris Fonteijn, de voorzitter van de ACM, hier ook op wees in zijn speech bij de Nederlandse Vereniging Participatiemaatschappijen.

Wil je meer weten over dit onderwerp? Voel je vrij om contact op te nemen met Silvia Vinken via mail of LinkedIn of met Sophia Wittkämper via mail. En blijf op de hoogte van onze eBooks en nieuwsbrieven door ze hier te downloaden.